hoàng. Những cái nhìn chăm chú làm bà phát sợ. Nhất là cảnh xô đẩy chen
lấn nhau trên đường đi qua, bà tưởng chừng như đám người chen chúc đó
sắp nghiền nát mình. Và đây, một phụ nữ Mỹ, quá ngưỡng mộ Ma-ri, đã bắt
tay chặt đến nỗi nhà bác học phải tiếp tục cuộc hành trình với một cổ tay bị
xái, phải đeo tay lên cổ, một thương binh của danh vọng.
*
* *
“Nhà phát minh ra Ra-đi được những người Mỹ tặng một kho tàng vô
giá”. Những nhà báo, đăng cái tin rất kêu đó sẽ ngạc nhiên biết bao nếu họ
biết rằng Ma-ri không nhận cho mình cái gam Ra-đi do nước Mỹ tặng. Ngay
buổi tối hôm trước, khi bà Mê-lô-nây đưa cho Ma-ri xem, để thông qua văn
bản trao tặng. Ma-ri đã đọc rất cẩn thận rồi khoan thai nói:
– Cần thêm một chi tiết. Gam Ra-đi mà nước Mỹ biếu tôi sẽ mãi
mãi thuộc về khoa học ngày nào tôi còn sống, đương nhiên tôi sẽ chỉ dùng
nó vào công việc nghiên cứu khoa học. Nhưng nếu để thế này, thì sau khi tôi
chết đi, chất Ra-đi đó sẽ trở thành tài sản tư nhân, nghĩa là của con gái tôi.
Như thế không được. Tôi muốn tặng lại phòng thí nghiệm của tôi. Ta có thể
mời trạng sư đến được không?
Hơi bị đột ngột, bà kia vội đáp;
– Thế nhưng… Được lắm chứ. Nếu ý bà như vậy. Chúng tôi sẽ
làm các thủ tục đó vào tuần sau.
– Không để tuần sau, hoặc để ngày mai. Mà ngay chiều nay. Vì
văn bản trao tặng sẽ có giá trị pháp lý ngay, biết đâu, vài giờ nữa, tôi có thể
chết.
Tìm mãi mới được một trạng sư đến để cùng với Ma-ri thảo ra chứng
từ bổ sung. Và Ma-ri đã ký ngay vào đó.
Trước sức khỏe sút kém của Ma-ri, chương trình đi các nơi phải rút
ngắn, chỉ giữ lại những buổi đón tiếp quan trọng, không thể cắt được…
nhưng riêng những buổi này cũng đủ làm mệt nhoài một lực sĩ vạm vỡ nhất!
Ngày 28 tháng 5, ở Niu-Yoóc, Ma-ri được tặng học vị tiến sĩ danh dự trường
đại học Cô-lôm-bi-a. Ở Si-ca-gô, bà được bầu làm ủy viên danh dự trường
