phần đất đai cho một họ hoàng tộc, cách Vác-xô-vi một trăm cây số về phía
Bắc. Sau ba giờ ngồi tàu, bốn giờ ngồi xe trượt tuyết trong một chiều đông
bao la, phẳng lặng, Ma-ni-a đến nơi giữa một đêm băng giá. Cô đã mệt lả,
chỉ thoáng nhìn thấy trong giấc mơ bóng dáng cao lớn của người chủ nhà,
khuôn mặt lu mờ của bà vợ và những cặp mắt hau háu, tò mò của mấy đứa
trẻ.
Một chén trà nóng, mấy lời niềm nở, đón chào cô giáo mới. Xong, bà
Z dẫn Ma-ni-a lên buồng của cô ở trên gác ba, rồi xuống ngay, để mặc cô gái
một mình với mấy thứ hành lý nghèo nàn.
*
* *
Ma-ni-a gửi em họ là Hăng-ri-ét, ngày 3 tháng hai 1886: “Thế là chị
đến đây. Thấm thoát được một tháng rồi. Và đã bắt đầu thích nghi với hoàn
cảnh mới. Cho đến nay, thấy khá thoải mái. Ông bà Z rất tốt. Chị đã làm
quen với cô gái lớn là Brôn-ka, nhờ vậy mà cuộc sống cũng vui thêm. Học
trò của chị là em gái An-gia, lên mười, ngoan, chỉ phải cái rất bừa bãi vì
quá được nuông chiều. Nhưng không thể đòi hỏi cái gì cũng hoàn toàn!
Ở đây, người ta không làm gì cả, chỉ nghĩ đến vui chơi. Và vì không
muốn đàn đúm, mà chị trở thành câu chuyện chế giễu trong vùng. Chả là
một tuần lễ sau khi đến đây, chị đã thoái thác không đi tham gia tối vũ ở
Các-vát-sơ, một nơi mà không có chuyện gì trong địa phương lại không
được đem ra đây bàn tán. Cũng may là chị không đi, vì ông bà Z, mãi đến
trưa hôm sau mới về.
... Mỗi ngày chị làm việc bảy giờ, bốn với An-gia, ba với Brôn-ka.
Cũng khá nhiều, nhưng đành vậy! Buồng chị ở tầng thượng. Rộng, yên tĩnh,
dễ chịu. Ông bà Z rất đông con: ba trai ở Vác-xô-vi (một học đại học, hai ở
ký túc xá). Ở nhà có Brôn-ka 18 tuổi, An-gia 10 tuổi, Sta-xơ ba tuổi và cuối
cùng là bé gái Ma-rich-na mới sáu tháng. Thằng Sta-xơ nhộn lắm. Nghe
người giữ nó giải thích rằng Chúa trời ở khắp nơi, Sta-xơ tỏ vẻ lo âu trên
khuôn mặt xinh xắn, hỏi: “Thế nó có đuổi bắt em không? Nó có cắn không?”
làm mọi người được một trận cười rũ rượi!”
Ma-ni-a ngừng viết, đặt bút trên cái bàn kê gần cửa và bước ra ngoài
bao lơn, mặc dầu thời tiết đã lạnh. Quang cảnh bày ra trước mắt làm cô phì
