tri thức phổ thông. Khi nào cần đến công trình của những nhà chuyên môn,
tôi sẽ tra cứu sách của họ."
"Nhưng như thế thì không giống như là tự ông đã có tri thức," nàng
phản đối.
"Nhưng không cần thiết phải có như thế. Ta phải biết lợi dụng những
công trình của các nhà chuyên môn chứ. Chúng chỉ để sử dụng vào những
việc ấy thôi. Khi tôi bước vào đây, tôi thấy có những người quét ống khói
lò sưởi đang làm việc. Họ là những nhà chuyên môn, khi họ làm xong công
việc, cô sẽ được hưởng cái lò sưởi sạch sẽ, mà cũng chẳng cần gì phải biết
đến cách cấu tạo của ống khói lò sưởi làm gì."
"Tôi e rằng ông nói thế hơi ngụy biện."
Nàng nhìn gã vẻ lạ lùng, gã cảm thấy trong cái nhìn ấy và trong cử chỉ
của nàng có ý trách móc. Nhưng gã tin chắc quan điểm của gã là đúng.
"Tất cả những nhà tư tưởng về những vấn đề chung, những bộ óc vĩ
đại nhất của thế giới thực ra cũng đều dựa vào những nhà chuyên môn.
Herbert Spencer cũng đã làm như vậy. Ông khái quát hóa tất cả những phát
kiến của hàng ngàn nhà nghiên cứu. Ông phải sống hàng ngàn cuộc sống
mới có thể chính mình làm được tất cả những cái đó. Darwin 5 cũng vậy.
Ông đã lợi dụng tất cả những cái gì các người trồng hoa và các nhà chăn
nuôi đã thâu lượm được."
"Anh nói đúng, Martin," Olney nói. "Anh biết anh đang theo đuổi cái
gì, Ruth có biết đâu. Đến chính cô ấy đang theo đuổi cái gì, cô ấy cũng còn
chả biết nữa là."
"Ồ, đúng như vậy đấy," không để cho Ruth kịp phản đối, Olney cứ nói
tiếp. "Tôi biết anh gọi đó là tri thức phổ thông. Nhưng nếu anh cần tri thức
phổ thông thì anh học cái gì mà chả được. Anh có thể học tiếng Pháp, hay
là anh có thể học tiếng Đức, hay là anh có thể bỏ cả hai thứ tiếng đó mà học
