ông ta cũng phải đứng dậy, bắt tay mình và nói: Khá lắm, Martin, khá lắm,
cậu cả của tôi."
Gã cặm cụi làm việc suốt ngày, cho đến phút cuối mới nhớ ra rằng có
hẹn ăn cơm tại nhà Morse. Nhờ có Brissenden, bộ quần áo đen của gã được
chuộc ở hiệu cầm đồ về, và gã lại có thể đi dự tiệc. Vào đến thành phố, gã
còn dừng lại khá lâu để vào thư viện tìm những tác phẩm của Saleeby. Gã
mượn cuốn "Vòng luân chuyển của cuộc sống" 2 và khi ngồi trên xe, gã mở
ra xem bài luận văn về Spencer mà Norton nói đến. Martin đọc và nổi giận.
Mặt gã nóng bừng, quai hàm bạnh ra và bất giác bàn tay gã nắm lại rồi lại
buông ra, rồi lại nắm lại, y như thể gã đang nắm lấy một vật gì đáng ghét,
bóp cho nó tắt thở. Khi ở trên xe bước xuống, gã bước dọc theo bờ hè như
một kẻ giận dữ. Gã rung chuông nhà ông Morse mạnh đến nỗi nó làm gã
bừng tỉnh, tự mỉm cười với mình, vui vẻ bước vào. Nhưng vừa bước vào
trong nhà gã đã lại cảm thấy chán ngán vô cùng. Gã đã ngã xuống từ đỉnh
cao nơi gã bay bổng suốt ngày trên đôi cánh của cảm hứng. "Tư sản", "sào
huyệt của tên con buôn" - những hình dung từ của Brissenden cứ nhắc đi
nhắc lại trong trí óc gã. Nhưng thế thì làm sao mới được chứ? Gã tự hỏi
một cách giận dữ. Gã sẽ lấy Ruth chứ có phải lấy gia đình nàng đâu.
Hình như gã chưa bao giờ thấy Ruth kiều diễm, cao quý, thoát tục, mà
lại vừa khỏe mạnh như hôm nay. Má nàng ửng hồng, và đôi mắt của nàng
luôn luôn hấp dẫn gã - đôi mắt ở trong đó lần đầu tiên gã đã đọc thấy sự bất
tử. Gần đây, gã đã quên mất hai chữ bất tử, vì những tác phẩm khoa học gã
đọc xa cách với khái niệm đó, nhưng ở đây, trong đôi mắt Ruth, gã đã đọc
thấy một bằng chứng không lời vượt lên trên hẳn mọi bằng chứng có lời.
Gã thấy điều đó trong đôi mắt nàng. Trước đôi mắt ấy, mọi lý lẽ tranh cãi
đều phải bay biến đi bởi vì gã nhìn thấy tình yêu trong đó. Và chính trong
mắt gã cũng là tình yêu, và tình yêu là cái không thể trả lời được. Đó là cái
học thuyết say mê của gã.
