nheo lớp mi bằng đá nặng trĩu một cách hung ác như muốn nuốt người. Tôi
ngắm nghía bức lượng mãi rồi bước lại lều hỏi Xôrôkin:
- Đồng chí kỹ sư này, không biết ai là người đã dựng bức tượng ở đây
nhỉ?
Xôrôkin bây giờ đang sửa soạn đi đâu không rõ.
- Chắc hẳn là những người Kanmưc, - ông đáp và ngồi lên yên quất ngựa
đi.
Giá lúc ấy tôi cứ cho như thế là xong thì đã sao nào! Không! Tôi như thể
bị ai uốn lưỡi, bèn quay lại nói với những người lái máy kéo và thợ phụ mà
tôi còn chưa kịp làm quen cho hẳn hoi:
- Không, như thế cũng chưa đúng hẳn. Người Kanmưc ở đây vào thế kỷ
thứ mười bảy. Còn bức tượng đặt trên mộ này lại thuộc thế kỷ thứ mười
hai. Đúng là do người Mông Cổ dựng lên trong thời kỳ mở cuộc đại viễn
chinh sang phía tây. Cùng với họ, có chúng ta, dân Kirghizia đã từ lưu vực
sông Ênixêi đến đây, tới miền Thiên Sơn này. Trước chúng ta, cư dân ở đây
là những bộ lạc người Kiptsac, và trước họ là những giống người mắt xanh,
tóc đỏ.
Có lẽ tôi còn bới sâu nữa vào lịch sử, nếu không bị một người mặc bộ đồ
công nhân áo liền quần đứng bên chiếc máy kéo ngắt lời. Đó chính là
Abakir.
- Này ông nhóc! - Hắn gườm gườm nhìn tôi, vẻ bực tức, - ông thông thái
quá đấy. Thôi đi vào lều mang bơm ta-vốt ra đây.
Thì ra tôi lại mang cho hắn ống bơm dầu đặc.
- Chà, ông viện sĩ! - hắn ném ra mấy tiếng khinh bỉ, đưa cặp mắt sắc hằn
những tia máu đỏ lườm tôi. - Mày đứng đây lên lớp cho chúng tao là những
người thất học, thế mà ngựa cái với lạc đà thì lại không biết đường phân
biệt.
Cái tên “viện sĩ” chính là từ đó mà ra.
