Mọi người đều cố nhớ lại. Trịnh Đôn nói: “Vẫn bình thường như mọi
ngày, uống nhiều, nói ít. Không có gì khác lạ, ít ra là tôi thấy thế.”
Giang Độ Niên: “Về sau anh ấy và Chương Mỹ có tranh luận mấy
câu.”
“Nói về gì?”
“Tứ thập bất động tâm.”
“Đúng, tranh luận về điều đó.” Trịnh Đôn cũng nhớ ra.
Triệu Bất Vưu biết đó là lời của Mạnh Tử. Khi họp mặt, Đông thủy
bát tử thường luận bàn tri thức, phân tích các thuyết Nhân-nghĩa của Khổng
Mạnh. Triệu Bất Vưu: “Hai vị ấy cho là thế nào?”
“Chương Mỹ nói: bất động tâm nghĩa là không còn buồn phiền, không
bận tâm được hay mất, cứ làm theo tâm mình là thỏa đáng nhất. Lang Phồn
cho rằng Chương Mỹ nặng về học thuyết Thiền gia chứ không phải chữ
tâm của Nho gia: thấy đứa trẻ ngã xuống giếng, con người bình thản sao
được?”
Trịnh Đôn: “Hai vị ấy tranh luận một hồi cũng không phân định được
ai đúng ai sai. Sau đó mọi người giải tán.”
Triệu Bất Vưu thầm nghĩ: chữ Tâm mà hai người ấy nói đến không
phải cùng một chữ Tâm. Chương Mỹ nói về cái tâm được mất buồn vui,
đến tuổi 40 người ta đã ổn định tâm chí, không băn khoăn cũng không lo
lắng, biết tiến thoái vững vàng, không bị ám ảnh bởi toan tính lợi hại, ấy là
Nghĩa, tự khắc sẽ đến. Đó mới là ý thực sự của Mạnh Tử. Còn chữ tâm mà
Lang Phồn nói, là lòng trắc ẩn, là lương tri bẩm sinh của con người - không
thể biến thành gỗ đá trơ trơ vô cảm trước cái chết của đồng loại. Lang Phồn
nói đúng, nhưng không phải ý mà Mạnh Tử muốn nói.
Ai đúng sai cũng không quan trọng, nhưng từ đó có thế nhận ra tâm
trạng của Lang Phồn lúc ấy không? Lang Phồn đi phủ Ứng Thiên, chuyện
gì đã khiến anh “động tâm”?
Trịnh Đôn bỗng nói: “Ngoài Lang Phồn ra, còn có một chuyện nữa…”
“Là gì?”
“Chương Mỹ cũng không thấy đâu.”
