diệu; trong đó có một sự thiếu tự tin nào đó. Đây không phải là những điều
tôi có thể tìm được ở Strickland. Tình yêu thật là hấp dẫn, nó làm cho
người đang yêu không tự chủ được. Người sáng suốt nhất, dù có thể biết rõ
đi nữa, cũng không thể nào thừa nhận rằng tình yêu chịu dừng lại; nó biến
thành hiện thực điều mà anh ta biết là ảo tưởng, và, dù biết nó không phải
là cái gì khác, anh ta vẫn yêu nó hơn là cái có thực. Nó làm cho một người
nào đó có phần lớn hơn chính bản thân mình nhưng đồng thời cũng có phần
nhỏ bé đi. Anh ta không còn là anh ta nữa. Anh ta không còn là cá nhân
nữa, nhưng là một sự vật, một công cụ cho một mục đích nào đó xa lạ với
chính bản thân anh ta. Tình yêu không bao giờ thiếu tính đa cảm, nhưng
trong số những người tôi quen biết, Strickland lại là người ít thiên về sự
mềm yếu đó nhất. Tôi không thể tin rằng ông ta chịu đựng được sự chiếm
hữu của chính mình trong khi tình yêu lại là một sự chiếm hữu; ông không
bao giờ chịu đựng được một sự ràng buộc xa lạ nào. Tôi không tin ông có
thể trừ tiệt khỏi lòng mình bất cứ điều gì khác ngoài chính ông và niềm
khao khát không hiểu được kia đã liên miên thúc giục ông tìm tới điều mà
ông không biết là cái gì, cho dù có gây khổ đau đến nỗi ông phải bị hành hạ
và đổ máu. Nếu sau cùng tôi có thành công trong việc diễn tả được cái ấn
tượng mà Strickland đã gây cho tôi thì sẽ không quá đáng khi tôi nói rằng
tôi cảm thấy ông vừa quá vĩ đại đồng thời vừa quá nhỏ bé trong tình yêu.
Nhưng tôi cho rằng quan niệm của mỗi người về tình yêu được hình
thành dựa trên khí chất riêng của mình và đối với mỗi người thì mỗi khác.
Một người như Strickland sẽ yêu theo cái lối riêng biệt của ông. Và nếu cứ
tìm cách giải thích niềm xúc cảm của ông thì sẽ không có kết quả gì.
