niên Tané dẫn ông bác sĩ đến làng. Bác sĩ Coutras dừng kể một lúc rồi tâm
sự với tôi:
- Tôi không thích ông ấy, tôi đã nói với anh rằng tôi không có cảm tình
với ông ấy. Nhưng khi tôi chậm chạp đi bộ về Taravao, tôi không thể cưỡng
lại lòng cảm phục sự can đảm kiên trì có lẽ đã giúp ông chịu đựng những
nỗi đau buồn khủng khiếp nhất của con người. Khi Tané từ giã tôi, tôi có
bảo cậu ta tôi sẽ gửi một ít thuốc bổ có thể bổ ích cho ông được; nhưng tôi
ít hy vọng Strickland chịu uống, và nếu ông chịu uống, tuy chỉ một liều nhỏ
thôi, cũng có thể làm cho ông đỡ đi. Tôi nhắn cậu thanh niên nói với Ata
rằng tôi sẽ đến bất kỳ lúc nào cô gửi thư nhắn tôi. Cuộc sống thật là cơ cực,
và tạo hoá đôi khi khoái trá vì hành hạ được những đứa con của mình. Tôi
lên xe trở về ngôi nhà đầy đủ tiện nghi thoải mái của mình ở Papeete mà
lòng nặng trĩu.
Một lúc lâu không ai trong chúng tôi nói gì.
- Nhưng Ata đã không nhắn tôi đến. - Sau cùng ông bác sĩ tiếp tục. - Và
cũng tình cờ tôi không đi đến vùng đảo ấy trong một thời gian dài. Tôi
không có tin tức gì về Strickland. Đôi lần tôi nghe nói Ata có đến Papeete
để mua những vật dụng để vẽ, nhưng tôi không gặp được cô ấy lần nào.
Hơn hai năm sau tôi lại đến Taravao, và lần này tôi cũng lại đến khám bệnh
cho bà trưởng bộ tộc già. Tôi hỏi người ta có nghe tin gì về Strickland
không. Lúc này thì ở đâu người ta cũng biết là ông bị bệnh cùi. Đầu tiên,
cậu thanh niên Tané bỏ đi, rồi sau đó một thời gian ngắn là bà già và đứa
cháu. Strickland và Ata bị bỏ lại một mình với con cái của họ. Không một
ai đến gần khu đồn điền, bởi vì, như anh biết, dân bản xứ rất sợ chứng bệnh
đó, và ngày xưa khi khám phá ra thì người mắc bệnh sẽ bị giết chết. Nhưng
thỉnh thoảng, trẻ con trong làng chạy chơi trên đồi cũng nhìn thấy ông da
trắng với bộ râu đỏ xồm xoàm đi lang thang đây đó. Mỗi lần như thế thì
chúng hoảng hốt chạy trốn. Đôi khi Ata xuống làng ban đêm, đánh thức
