trong yên lặng và biết được đây là cơ hội cuối cùng của mình. Tôi tưởng
tượng ra rằng, hẳn là ở đâu ông đã nói lên được tất cả những điều ông biết
về cuộc sống và tất cả những điều ông đoán trước. Và tôi nghĩ rằng có lẽ ở
đây, cuối cùng ông đã tìm được sự bình an. Cuối cùng, con quỷ ám ảnh ông
đã bị trừ khử, tác phẩm đã hoàn thành, tác phẩm mà cả đời ông đã phải khổ
đau để chuẩn bị sự yên nghỉ đã đến trong tâm hồn lạc loài và quằn quại của
ông. Ông sẵn sàng chết, vì ông đã hoàn thành được mục đích của mình.
- Chủ đề là gì nhi? - Tôi hỏi.
- Khó mà biết được. Trông nó lạ lùng và quái dị. Đó là một ảo ảnh về
buổi khai thiên lập địa, Vườn Địa đàng, với Ađam và Eva - tôi có biết được
là gì nào? đó là một bản thánh ca về vẻ đẹp của thân xác con người, nam và
nữ, và là lời chúc tụng Đấng Tạo hoá, cao siêu, lãnh đạm, đẹp đẽ và tàn
bạo. Nó cho anh cái cảm giác ghê sợ về sự vô cùng của không gian và sự
vô tận của thời gian. Bởi vì ông đã vẽ những thứ cây cối mà tôi thấy quanh
tôi hàng ngày, cây dừa, cây đa, cây phượng, cây táo tàu, nên từ đó tôi đã
nhìn chúng khác đi, chúng có một linh hồn và một bí ẩn mà tôi sẽ không
đời nào nắm bắt được và chúng luôn luôn vượt khỏi tay tôi. Màu sắc là
những màu sắc quen thuộc với tôi, nhưng trông sao có vẻ khác lạ. Chúng
có một ý nghĩa cho riêng chúng. Và những người đàn ông đàn bà trần
truồng kia nữa. Họ từ đất mà ra, thứ đất sét mà họ được tạo dựng, nhưng
đồng thời lại có một vẻ gì đó như thần thánh. Anh thấy con người trần trụi
với những bản năng nguyên thuỷ của mình và anh hoảng sợ vì anh thấy
chính anh.
Bác sĩ Coutras nhún vai và mỉm cười.
- Anh sẽ cười tôi. Tôi là một người duy vật, và là một người đàn ông béo
ú - một Falstaff, phải không? Những chuyện trữ tình lãng mạn không thích
hợp với tôi. Tôi trông có vẻ buồn cười. Nhưng tôi chưa bao giờ thấy hội
