Năm 1980, tình cờ, tôi được gặp nhà thơ dân gian Bút Tre trong hội nghị
của Hội VHNT Vĩnh Phú. Ngồi cuối hội trường, bỗng bên tai tôi có tiếng xì
xào: Ông Bút Tre, nhà thơ Bút Tre Đặng Văn Đăng hôm nay cũng đến kia
kìa…
Như bị điện giật, tôi ngớn ngác nhìn quanh thì thấy ông già vàng ủng tầm
thước, tinh anh, áo đại cán màu phù sa nhạt cổ sờn lốm đốm vết nhựa cây,
nước chè cặn, quần ka-ki màu đất sét xám phẳng phiu sạch tinh gấu lơ-vê,
dép rọ nâu, mũ cọ, bên hông lắc lẻo chiếc xà-cột của quân đội, thứ chuyên
đựng tài liệu và bản đồ. Ông đang được nhạc sĩ Cao Khắc Thùy, nhà văn
Văn Chinh mỗi người kẹp giữ một cánh tay, đi ngoài sân gạch.
Hai người cố ép Bút Tre ngồi lên phía hàng ghế đầu của hội trường,
nhưng ông thì lại cố trằn ra, đứng khựng bên ngoài cửa sổ. Bút Tre mấp
máy đôi môi, nói một câu tiếng Pháp rồi tự dịch, đượm hài hước:
- Đúng là ta có thời là kép chính, nhưng kép chính mãi cũng thành kép
phụ, huống hồ ta bây giờ dẫu có mong làm kép phụ cũng không xong thì ép
nhau lên trước phông nền sân khấu làm gì cho tanh dơ danh phận.
Tức thì Cao Khắc Thùy và Văn Chinh buông Bút Tre. Nhà thơ nhanh
nhẹn đến bên cửa sổ ngó vào hội trường hồi lâu, vẫy vẫy hai nghệ sĩ nọ lại
gần, vểnh chiếc cằm lơ thơ râu bạc ngắn dài nói bô bô:
- Hư... các cậu kiểm người chưa? Đấy trông xem... phe miền Tây chúng
ta vẫn chiếm đa số hội trường...
Hai nghệ sĩ cười bối rối, nhìn trước nhìn sau vẻ ngại ngần như sợ có ai
nghe thấy. Mãi sau này tôi mới hiểu thái độ của hai đàn anh lúc đó khó xử
thế nào. Bởi tỉnh Vĩnh Phú hình thành do hợp nhất tỉnh Vĩnh Phúc ở phía
Đông và tỉnh Phú Thọ ở phía Tây nên đã nảy sinh bè phái trong đội ngũ
lãnh đạo tỉnh, hệ quả tất yếu do chính sách cán bộ duy ý chí.
Tôi không rõ Bút Tre cố tình làm lọt tai một số người điều đó vì mục
đích gì? Bản vị địa phương, hay giễu cợt cái sự chia bè kéo phái gây họa
cho dân cho nước?
