- Ô, các lão đấy à? - Bút Tre ôm chầm Nguyễn Đài - Ôi ông họa sĩ
Nguyễn Ra-đi-o, lại cả ông bộ đội nữa kia à? Cậu lính này tôi nhìn quen
quen... Nắng chó le lưỡi mà các lão cũng lặn lội giỏi nhỉ? Cơm nước gì
chưa? Các lão mò lên tận đây hẳn phải có việc cần. Hôm nay có mỗi tớ ở
nhà thôi, cứ ở yên đây nhé...
Nhộn nhạo lẹp xẹp đôi dép nhựa gia công nâu sần trong nhà mấy lượt,
một giây trầm lắng, Bút Tre cao hứng giơ hai tay lên hỉ hả:
- Hoan hô văn nghệ chúng mình/ Sướng lên là bất thình lình việc công...
Hai chúng tôi ngồi giữa nhà kéo vạt áo lau mồ hôi. Thấy tôi ngó nghiêng
hồi lâu căn nhà, Bút Tre đi ra ngoài sân còn ngoái lại:
- Nhờ có ông nhà văn Nguyễn Hữu Nhàn viết một bài bút ký từ những
năm bảy bảy ôn nghèo kể khổ hộ tớ, nào là gia đình liệt sĩ, cán bộ lão thành
nên tớ mới được các ông tỉnh cấp vật liệu cho xây cái nhà này đấy.
Năm gian nhà tềnh toàng, tường xây vênh váo, mái ngói lượn sóng lọt cả
khe trời, cửa xập xệ, mạng nhện chăng như trận đồ bát quái, tựa mấy gian
kho để phân đạm hay thuốc trừ sâu của HTX Nông nghiệp bất kỳ. Nếu
không có căn bếp nối liền bên gian buồng, thì không thể nghĩ đây là nhà tư.
Ghế mộc cập kiễng. Bàn viết chất cao lộn xộn bản thảo, sách, báo, tạp
chí tiếng Pháp, đóng dấu Bộ Ngoại giao. Chiếc đèn dầu thông phong ám
muội khói ma-rút. Kính lão dày cộp gọng nhựa Đức nhờn nhờn cặn gỉ đen,
buộc dây đồng một bên khớp gập. Lọ mực nút lá chuối, bút ngòi chấm,
quản tre. Thứ chữ trên bản thảo, mới nhìn tưởng dễ đọc, nhưng nhìn kỹ thì
chỉ có thể đọc được ký tự đầu tiên, còn lại cứ như là mớ rau muống khô
đóng hộp nơi trại lính mà Bút Tre vừa tẩm mực tãi ra trên giấy. Người ta
nói, nhiều văn bản viết trong lúc cao hứng, Bút Tre còn không đọc nổi
mình viết những gì. Không ít lần ông đã phải cho gọi cô văn thư của Ty
dịch lại chữ của chính mình.
Tôi cố đọc bản danh sách những tác phẩm ông sáng tác khi về hưu mà
ông đã lên kế hoạch: "Địa chí xã Đồng Lương", "Nguyễn Trãi - người anh
hùng dân tộc", "Nguyễn Quang Bích", "Nhật ký thơ" (Đường luật).
