phọc (vợ trói con buộc) lại còn gạo tem củi phiếu thì làm được từng ấy đã
là may.
Nguyễn Khắc Xương được bốn gái ba trai. Nhưng giờ chỉ còn ba cô gái
đã có nghề nghiệp ổn định, yên ấm gia đình. Người con trai trưởng Nguyễn
Tất Hiển đang học cấp III đã xung phong nhập ngũ và hy sinh ở chiến
trường Tây Nguyên. Người con trai thứ Nguyễn Khắc Minh đang học Đại
học Địa chất thì ngộ nạn. Một gái một trai kia thì vuột mất lúc còn nhỏ. Hy
vọng theo được nghiệp cha nghiên cứu Văn hóa dân gian là cô con gái út
Nguyễn Mai Thoa tốt nghiệp chuyên ngành Sử, đang tòng sự tại Bảo tàng
Phú Thọ.
Mới đây tôi mang ít nhuận bút còm của cơ quan trả ông. Vẫn hài hước.
Vẫn bắt tôi gọi bằng anh. Vẫn xa vắng và khuôn định như thuở nào tôi gặp.
Vẫn chè sen. Bánh gai. Bánh tai Phú Thọ gửi xuống. Vẫn chuyện thế kỷ
trước, không buồn phiền mà cũng không dửng dưng. Đều đều thấm ngấm
vào đâu đó. Hôm đó tôi bỗng bạo dạn hỏi ông rằng làm con của người nổi
tiếng thì thế nào. Lặng đi, ông vuốt mái tóc bất chợt xõa trước mặt:
- Cũng tự hào. Đáng tự hào. Nhưng không nên dựa vào danh tiếng cũ để
ăn theo. Có thể vẫn làm mọi cách để làm sáng hơn nữa, vang hơn nữa danh
tiếng có sẵn đó, nhưng mình phải đứng ngoài danh tiếng đó. Tốt nhất là tìm
kiếm được một danh tiếng độc lập. Lớn, bé thì cũng là của mình…
Bàn tay ông chìa ra lõng thõng, tôi vội nắm lấy. Sao ông có bàn tay lạnh.
Tôi nói vui rằng cho gửi lời thăm người Hải Phòng, Nguyễn Khắc Xương
cười nhẹ bỗng.
- Thôi ông về nhé, mình không tiễn đâu. Sang năm rảnh việc tôi mời ông
xuống Hải Phòng một phen. Nghe nói dưới đó… chuyện đó ghê gớm
lắm…
Lời mời cho sang năm kia ạ, hỡi anh Nguyễn Khắc Xương mới có tám
mươi lăm tuổi. Tự dưng tôi thấy mình là một người bi quan hơn ông nhiều
lắm.
Tháng 7 năm 2007
