Đỗ Ngọc Thống viết:
"Chẳng phải có một thời, miền đời riêng tư ở mỗi người bị bỏ quên, bị
khuất lấp hoàn toàn sau một miền đời chung rộng lớn, nơi con người ta gặp
gỡ và hội tụ vào các tổ chức đoàn thể, cùng phấn đấu cho sự nghiệp chung
và đó là toàn bộ giá trị cá nhân của họ? Cách nhìn nhận và định giá cá nhân
thông qua lăng kính các chuẩn mực quy phạm của cộng đồng dẫn con
người tới tình trạng trở nên giống nhau một cách hình thức, hệt như những
đơn vị vô hồn trong cái tổng số lớn lao, đồng thời cũng làm tăng sự gián
cách giữa họ".
Chia sẻ về hiện tượng cái tôi bị quên lãng, bị dàn mỏng, đánh đồng trong
"Miền đời quên lãng" của tôi thì chính bản thân Đỗ Ngọc Thống đã phải
thấm trải, nghiệm sinh điều đó trong đời sống một cách sâu sắc. Cái sự học
đọc của Đỗ Ngọc Thống cũng xuất phát từ đấy để chuẩn bị cho việc làm
khoa học văn chương lâu dài chăng?
Thường các nhà văn được các nhà phê bình đọc sách, có bài viết ngợi
khen đứa con tinh thần của mình thì mặc nhiên, cách này cách khác nhà
văn đó mắc nợ nhà phê bình tình cảm. Âu cũng lẽ thường, nhất là thời buổi
số đầu sách văn học ra trong một tháng đã gấp đôi số nhà phê bình. Đọc
văn trong lúc chợ đời ì xèo bao chuyện, quả là sự hành xác của các nhà
khoa học nghiên cứu văn chương. Nhưng không hiểu sao, với Đỗ Ngọc
Thống, tôi không có cảm giác nợ nần hay hàm ơn thông tục ấy. Mỗi khi
nhớ nghĩ tới thì một cảm giác ấm áp, an tin về người văn ấy lại chiếm giữ
tâm trạng tôi lâu lắm mới lắng yên.
Sự thù tạc, giao đãi trong văn chương giữa cái gọi là nhà phê bình và nhà
văn diễn ra rầm rộ, thoải mái bắt đầu từ thời kỳ đổi mới cho đến nay chưa
có dấu hiệu trầm lắng. Nhà phê bình nghiêm túc cũng không thể tránh khỏi
vấn nạn phải viết lời giới thiệu cho dăm ba cuốn sách tẻ nhạt. Khen một tí,
chê một tẹo, đủ vị như một lẩu thập cẩm của thứ ngôn ngữ trả nợ miệng. Và
thực tế đã sản sinh ra nhiều nhà phê bình tay ngang chuyên đi giới thiệu
sách và tận hưởng ưu thế ấy với các nhà văn thiếu tự tin.
