Buổi chiều mùa đông chưa lâu, hẹn chung gặp người bạn phương xa, tôi
đến điểm chờ bên bờ sông Hồng, giáp chân cầu Long Biên thì Thống vẫn
còn loay hoay hội thảo ở trường đại học Tổng hợp. Ly đã bày, rượu đã khui.
Tưởng rằng cầm lái chiếc Civic giữa thời điểm mọi ngả đường Hà Nội kẹt
cứng, Thống không thể nào đúng giờ.
Sốt ruột, tôi nhấp môi miệng ly thì chiếc Civic cũng xịch đến. Bó hoa ly
rạo rực bên mái tóc bồng điểm sương khói. Bó hoa cho người bạn bỗng
ngời lên màu sáng bâng khuâng. Tôi bỗng nao lên. Chàng sinh đồ ngày xưa
đâu nhỉ? Mấy mươi năm biết nhau, mấy mươi năm song hành, bỗng nhận
ra cả bạn cả ta đều không còn như ngày cũ. Được mất hằn in nơi ánh mắt
nụ cười.
- Theo tôi hạnh phúc nhất là khi được trao tặng ai đó những bông hoa và
những cuốn sách mới...
Hình như Thống đã nhắn câu ấy khi nhận được cuốn sách mới của tôi
gửi tặng. Giờ nhìn Thống tặng hoa tôi bỗng nhớ... Buổi tối hàn huyên ngắn
gấp ấy giữa những người yêu quí nhau từ mỗi con chữ mà nên tri kỷ. Văn
chương, cơn cớ muôn thuở để người đến với người, người nhớ người và
người xa người. Nó không là đích, cũng chẳng phải phương tiện mà là ánh
xạ lòng trắc ẩn buồn vui mỗi thân phận...
Lần Thống tháp tùng cụ Mạnh lên Việt Trì, văn nhân tỉnh lẻ đua nhau
khệ nệ ôm sách tặng vị giáo sư, ngõ hầu mong con mắt xanh ông liếc đến.
Tôi cũng có sách mới, nhưng chỉ mang một hai cuốn nhằm tặng Thống và
Văn Giá... Sau khi đề tặng thì không thể dấm dúi trao sách trong bóng tối,
tôi đành có lời với vị giáo sư:
- Xin được thất lễ, vì tôi không muốn làm phiền giáo sư bằng việc tặng
sách...
Một lúc sau Thống khẽ khẽ nói cho riêng tôi:
- Ừ, không phải ai cũng nên tặng sách... cụ Mạnh nếu có được tặng thì
cũng chẳng có thời gian đâu mà đọc... ông đã đúng. Người tặng và người
được tặng chỉ vui thực sự khi biết cuốn sách đó sẽ được đọc...
