khi mấy đồng bạc vụn thực sự không giúp được ai bất cứ vấn đề gì ngoài
chiếc bánh mì vụn. Đạo đức thứ tư dành cho tôi: đó sự rạch ròi, mà người
ta gọi là văn minh... He he.
5
Tầng IV. Phòng vẽ liền kề phòng viết. Sách và tranh chen chúc. Một
không gian yên tĩnh nghe thấy cả nhịp thở của chính mình.
Thật khó diễn tả cảm giác trước bức tranh Nhức nhối da cam. Bức tranh
mang lại cho Y huy chương vàng triển lãm nghệ thuật toàn quốc. Một tác
phẩm đậm cá tính Đỗ Phấn nhất, nhưng vượt lên những gam màu xám sẫm
vốn chi phối hội họa của Y là thứ ánh sáng trong ngần sáng soi những bóng
tối của đời người.
Màu đỏ máu của chạng vạng hoàng hôn phớt bóng đêm đen tràn suốt bức
tranh, làm nền cho bốn nhân vật. Bốn bố con. Bốn người thì ba người bị
hao khuyết hình thể. Ông bố thương binh khăn mặt vắt vai, ngồi trên ghế
bệt, bên chân giả khuất trong nền tối, đang méo mồm dỗ dành bón thìa thức
ăn cho đứa con út tong teo hai cánh tay, cứng khoèo, đầu to trớ. Đôi dép
nhựa lệch màu, lệch size để trước mặt. Để chỉ mà để cho có dép. Vì nó
không có khả năng tự di chuyển. Đằng sau nó, thằng anh tắm trong màu đỏ,
hốc mắt đen thui, cúc áo cái còn cái mất, hở ngực, phơi bụng hai tay chống
hai nạng tập tễnh đang tiến lại chờ đến lượt được bố cho ăn.
Hình thể, sắc màu dường như đang vang động tiếng nạng gỗ lộc cộc.
Bên trái, đứa chị lành lặn tất tả, bóng đổ dài đen thẫm, như vừa đi chăn
trâu cắt cỏ về, nón mê còn ngửa sau vai, bước lên từ cửa bếp, tay run run
nâng bát cháo? Như rước một vưu vật mang vào cho đứa em trai chống
nạng chờ. Cơm nguội? Cô đang bước qua bức tường gạch xây dở, long lở,
không kịp trát, vừa ngăn đôi gian nhà. Cây cột tre đã sẵn lỗ đục chờ móc
cài một tấm liếp che tạm...
Nửa lành lặn hài hòa nhẹ bỗng, nửa tật nguyền trĩu xuống. Ba trên Một
hay là Một trên Ba? Cái giá hòa bình trả cho cuộc chiến không phải chỉ tàn
một đời người mà là kéo lê di họa vài ba thế hệ. Nhưng sống sau chiến
