nước Ý. Cái trí nhớ tai ác của tôi ném người thiếu nữ đó vào giữa cuộc đời
phóng đãng của tôi như một niềm ân hận, như một hình ảnh của đức hạnh!
Nhưng thôi, hãy trả cô bé tội nghiệp cho số phận của cô! Dù nàng khổ cực
đến thế nào, ít ra tôi cũng đã để nàng tránh khỏi một cơn giông tố khủng
khiếp khi tôi không lôi kéo nàng vào nơi địa ngục của tôi.
Chú thích
[1] Nền học nước Pháp có phân biệt hai hệ thống: Hệ thống trường
lycées (trung học) và trường collèges (thành chung), hệ thống thứ hai này
thường là để cho con nhà nghèo bình dân theo học.
[2] Theo Công giáo ngày thứ sáu kiêng ăn thịt.
[3] Nguyên văn: Cravate de cocher là cravat của tay đánh xe ngựa.
[4] Véry: Hiệu cao lâu có thật ở khu Hoàng cung Paris thời đó.
[5] Mariage de Figaro: Vở hài kịch nổi tiếng của kịch sĩ Pháp Bomacse
(Beaumarchais 1732-1799).
[6] Macbeth: Bi kịch của Shakespeare.
[7] Nguyên văn; Cầu khấn và ước nguyện nhiều hơn cả trên chuyến tàu
bị bão ba lần (khi tàu thủy bị bão, hành khách thường cầu nguyện).
[8] Cỗ bài xì có quân bài phương Tây là quân vua (rô), nhưng ta quen
gọi là quân tây.
[9] Prusse và Bavière là hai miền nước Đức.
[10] De Villèle: Thủ tướng Pháp thời Trùng hưng (l815 -1830), chủ
trương quân chủ cực đoan.