MIẾNG DA LỪA - Trang 202

tôi đã cạn dễ dàng: nhưng ba năm sống lành mạnh trước kia đã khiến cho
tôi khỏe mạnh hơn ai hết, và cái ngày mà tôi hết tiền thì tôi lại sung sức lạ
thường. Để tiếp tục hủy hoại mình, tôi ký những hối phiếu ngắn hạn, và rồi
đến ngày trả tiền. Xúc động tai ác! Và nó làm những trái tim trai trẻ sôi nổi
vô cùng! Người tôi chưa phải là đã già được; tâm hồn tôi vẫn còn trẻ trung,
cường tráng và xinh tươi. Món nợ đầu tiên làm hồi sinh mọi đức tính của
tôi, chúng đến chậm chạp và tôi tưởng như tàn tạ. Tôi biết thương lượng với
chúng như với những bà cô già thoạt đầu thì mắng mỏ chúng ta nhưng rút
cục rồi khóc lóc và cho chúng ta tiền. Nghiêm khắc hơn, trí tưởng tượng
của tôi chỉ cho thấy tên tôi truyền đi từ thành phố nọ đến thành phố kia,
khắp các nơi công cộng ở châu Âu. Eusèbe Salverte[13] đã nói: Tên chúng
ta, chính là bản thân chúng ta. Sau những cuộc đi lang thang, như hồn ma
của một người Đức[14], tôi trở về nhà mà tôi chưa hề bước chân ra khỏi
cửa, để bản thân bừng tỉnh dậy. Những nhân viên ngân hàng đó, những mối
hận thương mại đó, bận quần áo xám, mặc chế phục của chủ, đeo một chiếc
thẻ bạc xưa kia tôi dửng dưng nhìn họ đi trên các đường phố Paris nhưng
ngày nay, tôi thành kiến căm ghét họ. Một buổi sáng, một người trong bọn
họ đã chẳng đến đòi tôi thanh toán mười một chiếc hối phiếu mà tôi đã thảo
nguệch ngoạc đó sao? Chữ ký của tôi đáng giá ba nghìn quan, bản thân tôi
chẳng đáng giá đến ngần ấy! Bọn mõ tòa, mặt lạnh như tiền trước mọi thất
vọng, ngay cả trước cái chết, đứng lên trên mặt tôi, như những tên đao phủ
bảo kẻ bị án: - Đúng ba giờ rưỡi rồi. Thư ký của chúng có quyền xâm phạm
đến tôi, nguệch ngoạc ghi tên tôi, làm nhơ bẩn nó, nhạo báng nó. Tôi mắc
nợ! Nợ, phải chăng như vậy là bản thân mình thuộc về mình? Những kẻ
khác phải chăng có quyền đòi hỏi tôi phải nói rõ cách sinh hoạt của tôi? Tại
sao tôi đã ăn món dồi độn nho, tại sao tôi đã uống nước đá? Tại sao tôi ngủ,
đi lại, suy nghĩ, vui chơi mà không trả nợ? Giữa một bài thơ, giữa một ý
nghĩ, hay giữa bữa ăn, ngồi với bạn bè, vui vẻ, đùa cợt, tôi có thể thấy bước
vào nhà một thằng cha mặc áo màu hạt dẻ, tay cầm một chiếc mũ tàng.
Thằng cha đó là món nợ của tôi, là tấm hối phiếu của tôi, một bóng ma làm
tôi mất vui, bắt tôi phải rời khỏi bàn ra nói với hắn; hắn sẽ tước của tôi
niềm vui, tình nương, hết thảy cho đến cả chiếc giường nằm. Hối hận còn