Vừa lúc đó, một cụ già cao lớn bận quần áo hoa giống một môn lại nhà
quan, ở tiền sảnh bước ra, vừa hấp tấp bước xuống mấy bậc vừa ngắm
nghía ông lão xin vào đang ngơ ngác...
- Vả lại, có cụ Jonathas đây, - gã canh cửa nói. - Cụ nói với cụ ấy.
Hai cụ già, do mối thiện cảm hay tò mò chung kéo lại gần nhau, ra gặp
nhau ở giữa sân chính rộng, chỗ tập trung mọi ngả đường có vài đám cỏ
mọc xen các hàng gạch lát. Tòa nhà im lặng một cách hãi hùng. Trông thấy
Jonathas, anh những muốn tìm hiểu vẻ bí mật tỏa trên mặt ông cụ và phô
bày ở tất cả mọi thứ trong ngôi nhà ảm đạm này; điều quan tâm đầu tiên của
Raphaël khi tiếp nhận gia tài to lớn của ông cụ là tìm cho ra người lão bộc
tận tụy mà anh có thể trông cậy ở lòng quyến luyến của ông cụ... Jonathas
vui mừng đến phát khóc khi gặp lại cậu chủ mà cụ tưởng đã chào vĩnh biệt
lần cuối cùng; nhưng chẳng gì làm ông cụ sung sướng hơn là được hầu tước
cất nhắc lên chức vụ cao của người quản gia. Cụ Jonathas trở thành một thế
lực trung gian đặt giữa Raphaël và cả thiên hạ. Làm người điều chỉnh tối
cao cơ nghiệp của chủ, người chấp hành mù quáng của một ý kiến bí ẩn,
dường như cụ là giác quan thứ sáu của Raphaël để tiếp nhận mọi xúc động
của cuộc đời.
- Thưa cụ, tôi muốn nói chuyện với ông Raphaël, ông lão vừa nói với
Jonathas vừa bước lên mấy bậc tam cấp để tránh mưa.
- Nói chuyện với ngài hầu tước ư, - viên quản gia kêu lên. - Đến như tôi
là cha dượng của ông ấy mà họa hoằn ông ấy mới nói với tôi một lời.
- Thì tôi cũng là cha dượng của ông ấy, - ông lão la lên. - Nếu xưa kia bà
nhà bú mớm cho ông ấy, thì chính tôi, tôi đã cho ông ấy bú sữa của nàng
thơ. Ông ấy là con nuôi của tôi, con của tôi, carus alumnus![2]. Tôi đã rèn
luyện đầu óc ông ấy, tôi đã bồi dưỡng trí tuệ ông ấy, phát triển thiên tài của
ông ấy, và trên danh dự và vinh quang của tôi, tôi dám nói như vậy. ông ấy
đã chẳng là một trong những nhân vật xuất sắc của thời đại chúng ta đó
