MIẾNG DA LỪA - Trang 225

quên hít những hơi thuốc thơm dịu. Tuy nhiên sự suy nhược chung của thân
thể trẻ trung của anh lại được cải chính bằng đôi mắt xanh lơ mà tất cả cuộc
sống dường như rút vào đấy, và trong đó lấp lánh một tình cảm kỳ lạ nó
thoạt tiên làm người ta sửng sốt. Cái vẻ nhìn đó trông đến khó chịu. Có
người xem thấy ở đó sự thất vọng; những người khác đồ rằng trong đó có
một cuộc vật lộn bên trong, cũng ghê gớm như một niềm hối hận. Đó là cái
nhìn sâu xa của kẻ bất lực dồn ép mọi thèm muốn vào tận đáy lòng, hay của
gã hà tiện thưởng thức bằng tưởng tượng mọi lạc thú mà tiền của hắn có thể
đem lại, nhưng khước từ hết để cho khỏi hao hụt tài sản: hay vẻ nhìn của
Prométhée bị xiềng[7], của Napoléon thất thế, năm 1815 ở điện Elysée, khi
được biết sự sai lầm về chiến lược quân thù, hỏi xin nắm quyền chỉ huy
trong hai mươi bốn giờ mà không được. Cái nhìn chính cống của kẻ chinh
phục và của kẻ bị đày nơi hỏa ngục! Và, hơn thế nữa, đó là cái nhìn xuống
sông Seine hay vào đồng tiền vàng cuối cùng ném vào chiếu bạc của
Raphaël bao nhiêu tháng trước đây. Anh khuất phục ý chí của anh, trí tuệ
của anh dưới cái lương tri thô giản của một nông dân già được giáo hóa
chút đỉnh sau năm mươi năm đi ở. Hầu như vui vẻ được trở thành một thứ
người máy, anh khước từ cuộc đời để sống, và trút bỏ ra ngoài tâm hồn hết
thảy những thơ mộng của khát khao. Để chống lại hiệu quả hơn cái quyền
lực ác nghiệt mà anh đã nhận sự thách thức, anh tự làm cho mình trinh bạch
kiểu Origène[8], bằng cách thiến bỏ trí tưởng tượng đi. Hôm sau ngày mà
anh đột nhiên trở nên giàu có nhờ một chúc thư và thấy miếng Da lừa co lại
anh tới nhà viên quản khế của anh. Ở đó, một thầy thuốc khá được tín
nhiệm, trong lúc dùng đồ nước, đã kể lại một cách đúng đắn phương pháp
một người Thụy Sĩ bị bệnh phổi đã dùng để chừa khỏi bệnh. Trong mười
năm liền người đó không nói một tiếng, tự buộc mình mỗi phút chỉ thở sáu
lần trong không khí nồng nặc của một chuồng bò cái, và theo một chế độ ăn
uống rất nhẹ. - Ta sẽ như người đó! - Raphaël tự nhủ mình, vì anh nhất thiết
muốn sống. Ở giữa cảnh giàu sang anh sống như một cái máy hơi nước. Khi
giáo sư già giáp mặt cái xác chết trẻ trung đó, cụ giật mình; tất thảy đều như
giả tạo trong cái thân thể khẳng khiu và bạc nhược đó. Khi trông thấy ông
hầu tước mắt đăm chiêu, trán nặng trĩu ưu tư, cụ không nhận ra được cậu