MIẾNG DA LỪA - Trang 231

mày, tóc, râu hình dấu phẩy kiểu Mazarin[19] mà người lạ mặt hợm hĩnh
trưng lên, đều nhuộm đen: nhưng chất sáp, bôi vào làn tóc chắc là bạc quá
làm thành một màu tim tím giả kệch, thay đổi tùy theo ánh đèn sáng hay
mờ. Bộ mặt choắt mà bèn bọt, với những nếp nhăn được nhồi phấn đỏ và
trắng cho đầy lên, biểu lộ cả sự giảo quyệt lẫn sự lo lắng. Vài chỗ trên mặt
không được tô màu làm nổi bật lên một cách kỳ lạ vẻ suy nhược và nước da
xám như chì: vì vậy không thể nhịn cười được khi trông thấy cái đầu đó với
chiếc cầm nhọn hoắt, vầng trán dô, hao giống những bộ mặt kệch cỡm bằng
gỗ chạm do những mục đồng ở nước Đức làm trong lúc nhàn rỗi. Khi lần
lượt ngắm tay Adonis[20] già đó và Raphaël, một người quan sát tưởng như
nhận thấy ở hầu tước cặp mắt của một chàng trai dưới mặt nạ một ông già
và ở người lạ mặt cặp mắt lờ đờ của một ông già dưới mặt nạ một chàng
trai. Valentin cố nhớ lại xem đã gặp ở đâu lão già bé choắt khô khốc đó: đeo
cravat rất tươm, mang giày trai tráng, gõ đinh thúc ngựa thật kêu và khoanh
tay như thể có đủ sức trai hăng hái để vận dụng. Dáng đi của lão ta không tỏ
ra có gì là ngượng nghịu, giả tạo. Chiếc áo lễ lịch sự, cài khuy càn thận, che
giấu một thân hình cổ lỗ mà vững mạnh, đem lại cho lão cốt cách của một
lão già hợm hĩnh còn theo thời trang. Các loại búp bê linh hoạt đó đối với
Raphaël có tất cả mọi thú vị của một sự hiện hình, và anh ngắm nó như một
bức tranh của Rembrăng đã cũ, ám khói: vừa được tu sửa lại, quét sơn, đặt
vào một chiếc khung mới. Sự so sánh đó làm cho anh tìm ra được dấu vết
sự thật trong mớ những hồi ức lộn xộn của anh, anh nhận ra lão già bán đồ
cổ con người đã đem lại sự bất hạnh cho anh. Lúc đó, nhân vật kỳ quái kia
để thoát ra một tiếng cười khàn nó hiện lên trên cặp môi giá lạnh được một
bộ răng già làm căng ra. Trước nụ cười đó, trí tưởng tượng linh hoạt của
Raphaël cho anh trông thấy con người kia có những nét giống cái đầu
Méphistophélès của Goethe[21] mà các họa sĩ đã tưởng tượng vẽ nên. Tâm
hồn cứng cỏi của Raphaël bị bao nhiêu điều mê tín xâm nhập, bấy giờ anh
tin ở quyền lực của ma quỷ, và mọi phép thiêng trong những truyện thần kỳ
thời trung cổ và được các nhà thơ thể hiện. Trong lòng kinh khủng từ chối
số phận của Faust[22], bỗng anh cầu cứu đến trời, cũng như những người
hấp hối, anh nhiệt thành tin ở Chúa, Ở Đức bà Mari. Một ánh sáng rực rỡ và