- A ha! - Raphaël kêu lên, lòng cảm thấy như được thoát khỏi một chiếc
áo khoác bằng chì mà anh đã mặc từ ngày anh nhận được tấm bùa, - mày
dối trá, mày không tuân theo ta, hợp đồng xóa bỏ rồi! Ta được tự do, ta sẽ
sống. Thế ra đó chỉ là một trò đùa tai ác. Nói thế, nhưng anh không dám tin
vào ý nghĩ của bản thân. Anh mặc quần áo cũng giản dị như trước kia, và
muốn đi bộ tới nhà cũ, trong tư tưởng cố sống lại những ngày hạnh phúc ấy,
lúc anh còn không nguy hiểm lao vào những thèm muốn sôi nổi, lúc anh
còn chưa xét đoán hết những lạc thú của con người. Anh vừa đi vừa mường
tượng thấy, không phải nàng Pauline của khách sạn Saint-Quentin, mà là
nàng Pauline đêm trước, người tình nương toàn vẹn ấy; mà anh hằng mơ
ước, cô gái thông minh, đằm thắm, nghệ sĩ, hiểu những nhà thơ, hiểu thơ ca
và sống giữa cảnh sang trọng; nói tóm lại là Foedora với một tâm hồn thanh
cao, hay Pauline nữ bá tước và hai lần triệu phú như Foedora. Khi anh tới
trước cái bậc cửa đã mòn, cái nền gạch lát ở cửa đã vỡ, nơi mà biết bao lần
anh đã có những tư tưởng thất vọng, thì một bà già trong phòng bước ra hỏi:
ông có phải là ông Raphaël de Valentin không?
- Thưa cụ vâng, anh đáp.
- Ông biết phòng ở cũ của ông rồi, - bà cụ lại nói, - có người chờ ông ở
đó.
- Khách sạn này vẫn là của bà Gaudin phải không? Anh hỏi.
- Ồ! Thưa ông không. Bây giờ bà Gaudin đã là bà nam tước rồi. Bà ta ở
một tòa nhà đẹp của bà, bên kia sông. Chồng bà ấy đã về. Phúc đức! ông ấy
mang về có hàng trăm hàng nghìn. Người ta bảo bà ấy có thể tậu được cả
khu Saint-Jacques, nếu bà ấy muốn. Bà ấy cho không tôi cửa hàng và thời
hạn thuê còn dở. Chà? Kể cũng là một người đàn bà phúc hậu! Bây giờ bà
ấy vẫn như trước kia, chẳng hợm mình.
Raphaël mau lẹ trèo lên nơi gác xép của anh, và khi gần hết cầu thang
thì anh nghe thấy tiếng dương cầm. Pauline ngồi đó, mình bận đơn giản một
