[8] Origène: Nhà thần học (thế kỷ II, III), theo truyền thuyết ông tự làm
mù mắt để có thể chuyên tâm giảng Kinh thánh cho phụ nữ.
[9] Manfred và Childe Harold: Hai nhân vật của hai tác phẩm cùng tên
như thế của Byron, Manfrêt là hình ảnh con người có tinh thần mạnh mẽ,
nhưng cô đơn đến bi thảm, chỉ nhìn vào cái "tôi" kiêu hãnh, còn Saide
Haron thì là điển hình con người cá nhân ưa khoái lạc, bàng quan với xã hội
chung quanh.
[10] Tiếng Latinh có nghĩa là: Tôi đã sáng tạo một công trình.
[11] Porriquet thuộc phái cổ điển ghét phái lãng mạn, phái này đánh giá
cao thơ của Ronsard, nhà thơ lớn nước Pháp thế kỷ XVI.
[12] Massillon (1663 -1742): Nhà truyền giáo Pháp có tài hùng biện.
Buffon (l707 -1788) nhà bác học khoa học tự nhiên Pháp nổi tiếng tác giả
cuốn Bác vật học, lời văn sinh động, hùng hồn, Racine (1639 -1699): Nhà
bi kịch cổ điển Pháp vĩ đại.
[13] Luxembourg: Lâu đài Luxembourg (xây thế kỷ XVI), thời đó dùng
là nơi họp của Nguyên lão nghị viện.
[14] Roi-citoyen: Vua Louis-Philippe tự xưng là vua -công -dân.
[15] Đây là nói cuộc đấu tranh giữa hai chính đảng tư sản Pháp thời
Quân chủ tháng Bảy (1830-1848). Đảng vận động yêu cầu những cải cách
tự do. Đảng đối kháng ủng hộ chính sách của vua Louis-Philip.
[16] Savonnerie: Xưởng sản xuất thảm của hoàng gia, trước kia là hãng
làm xà phòng.
[17] Favart: Nhà hát ca kịch hài hước ở Paris.
[18] Semeramide: Vở ca kịch của Rossini (1823).
