MIẾNG DA LỪA - Trang 260

nhất, cũng như vận động, nó chính là bản chất của quyền lực. Tất thảy đều
là vận động. Tư tưởng là một vận động. Tự nhiên thiết lập trên sự vận động.
Cái chết là một vận động mà chúng ta biết ít về cứu cánh của nó. Nếu
Thượng đế là vĩnh cửu, ông hãy tin rằng người luôn luôn vận động: Thượng
đế là vận động, có lẽ. Vì đó mà vận động không giải thích được cũng như
người: cũng như người nó sâu xa, không giới hạn, không hiểu được, không
sờ mó được. Đã ai sờ mó, hiểu, do vận động bao giờ? Chúng ta cảm thấy
tác động của nó mà không trông thấy nó. Chúng ta cũng có thể phủ nhận nó
như chúng ta phủ nhận Thượng đế. Nó ở đâu? Nó không ở đâu? Nó từ đâu
tới? Nguyên lý của nó ở đâu? Tận cùng của nó ở đâu? Nó bao bọc chúng ta,
thúc ép chúng ta và thoát khỏi chúng ta. Nó hiển nhiên như một sự kiện, tối
tăm như một trừu tượng, vừa là kết quả vừa là nguyên nhân. Nó cũng như
chúng ta cần có không gian mà không gian là cái gì? Chỉ có vận động làm
cho chúng ta thấy nó, không có vận động, nó chỉ còn là một từ rỗng nghĩa.
Vấn đề nan giải, giống như chân không, giống như sáng tạo, như vô tận,
vận động làm cho tư duy con người bối rối, và tất cả cái gì con người có thể
quan niệm được, đó là họ không bao giờ quan mềm được nó. Giữa mỗi
điểm mà hòn bi này lần lượt chiếm lĩnh trong không gian - nhà bác học nói
tiếp, - là một vực thẳm đối với lý trí con người, một vực thẳm mà
Pascal[14] đã rơi vào. Muốn tác động tới một thực thể nào chưa biết, mà
ông muốn bắt phục tùng một lực chưa biết, trước hết chúng ta phải nghiên
cứu thực thể đó; theo bản chất nó, hoặc nó tan vỡ vì va chạm, hoặc nó
cưỡng lại được; nếu nó bị phân chia mà ý muốn của chúng ta không phải là
chia cắt nó, thì chúng ta sẽ không đạt được mục đích chỉ định. ông muốn ép
đẹp nó ư? Cần phải truyền một vật động ngang bằng vào hết thảy mọi phần
của thực thể để giảm đều quãng cách giữa những phần đó. Ông muốn căng
rộng nó ư? Chúng ta phải cố truyền cho mỗi phần tử một sức dị tâm ngang
bằng; không tuân theo đúng quy luật đó: chúng ta sẽ gây ra những sự gián
đoạn. Thưa ông, vận động có vô vàn dạng thức, vô số cách liên hợp. Ông
định lưu ý tới tác động nào?