- Sự co hẹp đó rất dễ hiểu, - Brisset nói thêm.
- Nó thật dị thường.
- Quả vậy, - Maugredie đáp làm ra vẻ trịnh trọng và trả lại Raphaël
miếng Da lừa, - da mà khô đét lại là một sự kiện không thể giải thích được
nhưng nó rất tự nhiên, từ khai thiên lập địa đến giờ nó làm cho cả y học và
những giai nhân nản lòng.
Ngắm mãi ba bác sĩ, Valentin không tìm thấy ở họ một chút cảm thông
nào với nỗi đau đớn của anh. Cả ba người, im lặng sau mỗi lời đáp, bàng
quan ngắm nghía anh và hỏi anh mà không chút ái ngại cho anh. Qua sự lễ
độ của họ lộ rõ vẻ thờ ơ. Hoặc vì vững tin, hoặc vì suy nghĩ họ ít nói, nói
hững hờ đến mức lắm lúc Raphaël tưởng họ đãng trí. Thỉnh thoảng duy chỉ
có Brisset là đáp: "Được! đúng" về những triệu chứng tuyệt vọng mà
Bianchon dẫn ra trong thuyết minh. Caméristus thì mê mệt trong cơn mơ
màng, Maugredie thì giống như một nhà viết hài kịch nghiên cứu hai mẫu
người thật để trung thành đưa lên sân khấu. Mặt Horace để lộ ra một nỗi
đau khổ sâu xa, một niềm thương xót đầy phiền muộn. Anh chỉ mới làm
thầy thuốc được ít lâu cho nên chưa vô tình trước sự đau đớn và chưa thản
nhiên bên một giường tang; anh không biết cầm giọt lệ thắm thiết nó ngăn
trở người ta nhìn thấu suốt và, như một ông tướng cầm quân, tóm lấy thời
cơ thuận lợi để chiến thắng, mà không lắng nghe những tiếng kêu than của
kẻ hấp hối. Sau khoảng nửa giờ làm cái việc có thể gọi là đo căn bệnh và
người ốm, như một người thợ may đo để may chiếc áo cho một chàng trai
đặt may quần áo cưới, họ nói vài điều chung chung bàn cả việc công; rồi họ
định sang phòng làm việc của Raphaël để trao đổi ý kiến và thảo nghị án.
- Thưa các vị, - Valentin hỏi họ, - vậy thì tôi không được tham dự cuộc
tranh luận hay sao?
Nghe hỏi, Brisset và Maugredie la lên phản đối kịch liệt và, mặc dầu
người ốm cố nài, họ từ chối không thảo luận trước mặt anh. Raphaël phục
