nặng. Không một người nào giống người vào. Chúng ta có những cơ thể
riêng biệt, hình thành khác nhau, nuôi dưỡng khác nhau, khả dĩ làm những
nhiệm vụ khác nhau, và phát triển những vấn đề cần thiết cho sự hoàn thành
một trật tự sự vật mà chúng ta không biết. Cái bộ phận của vạn vật do một ý
chí tối cao tới gây ra và duy trì ở chúng ta hiện tượng tri giác, tác động theo
thể thức khác nhau ở mỗi con người, và tạo họ thành một thực thể bề ngoài
xem như hữu hạn, nhưng ở một điểm nó song song tồn tại với một nguyên
cớ vô hạn. Vì vậy chúng ta phải nghiên cứu từng con bệnh riêng biệt, thấu
hiểu họ, nhận ra sự sinh hoạt của họ như thế nào, khí lực của họ ra sao. Từ
trạng thái mềm mại của miếng bọt biển ngấm nước đến trạng thái cứng rắn
của hòn đá bọt, có vô vàn những tiểu dị. Con người là thế đấy. Giữa những
tổ chức bạch huyết xốp và cái cứng cáp như kim loại của gân cốt một số
người trường mệnh, biết bao sai lầm không thể không mắc phải cái phương
pháp điều trị độc tôn, ráo riết bằng sự đốn tỏa, bằng sự kiềm chế sức lực
con người mà ông cho rằng luôn luôn bị kích thích! Vậy thì ở đây, tôi chủ
trương một phương pháp điều trị hoàn toàn về tinh thần, một sự thẩm tra
sâu xa về nội tâm con người. Chúng ta hãy đi tìm căn bệnh trong một tâm
hồn chứ không phải trong ruột non ruột già. Một thầy thuốc là một người có
tình cảm, được ban một tài năng đặc biệt, mà Thượng đế trao cho cái khả
năng thấu suốt sự sinh tồn cũng như người ban cho các nhà tiên tri những
con mắt để ngắm nhìn tương lai, cho nhà thơ khả năng truy tưởng thiên
nhiên, cho nhạc sĩ khả năng điều chỉnh âm thanh theo một trật tự hài hòa
mà mẫu mực là ở trên kia, có lẽ!
- Vẫn cái y học chuyên chế, quân chủ và tôn giáo của ông ta, - Brisset
lẩm bẩm.
- Thưa các vị, - Maugredie vội vã nói, vội vã che lấp lời Brisset thốt ra, -
chúng ta không nên quên lưu ý tới bệnh nhân...
- Vậy ra tình hình khoa học bây giờ là thế đấy! - Raphaël buồn rầu thốt
lên. - Việc chữa bệnh cho ta lập lờ giữa một chuỗi tràng hạt và một xâu đỉa:
