MIẾNG DA LỪA - Trang 286

của sóng biển. Rồi, nhờ một ưu tính về trực giác hiếm có, anh nhìn thấu mọi
tâm hồn: khi nhận ra dưới ánh đèn cái sọ vàng, cái nét mặt châm chọc của
một ông già, anh nhớ ra đã đánh bạc với lão ta anh được mà không để cho
lão đánh gỡ; phía xa, anh trông thấy một mỹ nhân mà anh đã phớt lạnh
trước những điệu bộ õng ẹo của cô nàng, mỗi bộ mặt đều trách móc anh về
một lỗi lầm bề ngoài khó giải thích, nhưng cái tội của nó bao giờ cũng nằm
trong một vết thương vô hình đánh vào lòng tự ái. Anh đã vô ý thức xúc
phạm đến tất cả những tấm lòng tự phụ nhỏ nhen chúng châu lại quanh anh.
Những khách dự các cuộc vui của anh hay những kẻ được anh mời mọc
ngựa xe đều bất bình vì sự sang trọng của anh; ngạc nhiên vì sự vô ơn của
họ, anh miễn sỉ vả họ thì họ lại tưởng bị anh khinh rẻ, và kết tội anh lên mặt
quý phái. Thăm dò lòng người như vậy, anh nắm được những ý nghĩ thầm
kín nhất của họ; anh đâm kinh tởm xã hội, cái lịch sự của nó, lớp sơn hào
nhoáng của nó. Giàu có mà lại có đầu óc hơn đời, anh bị người ta đố kỵ, thù
ghét, với những kẻ tiểu nhân và nông nổi ấy, anh im lặng làm họ mất tò mò,
anh khiêm tốn thì họ tưởng anh làm cao. Anh đoán biết cái tội ngấm ngầm
và không tha thứ được mà anh phạm với họ; anh vượt ra ngoài sự phán xét
của bọn tầm thường đó. Chống lại số chuyên chế xoi mói của họ, anh biết
cách bất cần họ; để trả thù cái thói vương giả ngầm đó, tất cả bọn họ tự
nhiên câu kết với nhau để làm cho anh cảm thấy quyền hành của họ, kết án
trục xuất anh thế nào đó, và để anh biết rằng họ cũng có thể bất cần anh.
Thoạt tiên anh thương hại khi nhìn vào cái xã hội đó, chẳng bao lâu anh
rùng mình nghĩ tới cái quyền năng uyển chuyển nó lật bỏ trước mắt anh tấm
màn xương thịt che đậy bản chất tinh thần, và anh nhắm mắt lại như để khỏi
nhìn thấy gì nữa. Bỗng chốc, một tấm màn đen che lên cái ảo ảnh ảm đạm
của sự thật đó, nhưng anh lâm vào cái cảnh cô độc kinh khủng nó chờ đợi
những Thế lực và những Quyền hành. Lúc đó anh lên một cơn ho rũ rượi.
Đã không nhận được lấy một lời dù lạnh nhạt ra mặt, nhưng ít ra cũng còn
làm vẻ động lòng trắc ẩn lễ phép của những con người lịch sự ngẫu nhiên tụ
họp với nhau, anh lại còn nghe thấy những lời thù địch thốt lên và những lời
phàn nàn thì thầm. Xã hội cũng chẳng cần bẽ mặt vì anh nữa, có lẽ vì anh
đã biết tỏng họ rồi.