- Emile, cẩn thận cái áo của cậu đấy, người bên cạnh cậu mặt tái nhợt
rồi. - Bixiou nói.
- Kant[30], thưa ông. Đó lại là một quả bóng tung là để cho bọn ngớ
ngẩn mua vui! Chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa duy tâm là hai chiếc vợt đẹp
mà bọn làm ảo thuật mặc áo choàng dùng để đánh chung một quả cầu. Dù
là Thượng đế ở khắp mọi vật, theo Spinosa[31], hay khắp mọi vật là do nơi
Thượng đế mà ra, theo ý ông Thánh Paul... đồ ngu xuẩn! Mở hay đóng một
cái cửa, phải chăng cũng là một cử động như nhau cả? Quả trứng gốc ở con
gà mái hay con gà mái gốc ở quả trứng? (Chuyển cho tôi món thịt vịt!). Đó
là tất cả khoa học.
- Ngốc, - nhà bác học thét bảo hắn, - vấn đề anh đặt ra được giải quyết
bằng một sự kiện.
- Sự kiện nào?
- Những giảng đàn của giáo sư không phải làm ra vì có triết học, mà
chính là triết học làm ra vì có những giảng đàn? Anh hãy đeo kính vào, và
đọc ngân sách đi.
- Đồ ăn cắp!
- Đồ ngu!
- Bịp bợm!
- Chú khờ!
- Các ngài có thấy ngoài Paris ra ở đâu có một cuộc trao đổi tư tưởng rất
mực kịch liệt, rất mực mau chóng như vậy, - tay nghệ sĩ hóm hỉnh nhất là
Bixiou la lên bằng một giọng trầm.
