những sức mạnh tinh thần khủng khiếp, từ sự trực tiếp và độ sâu sắc
của những sức mạnh ấy.
Rất có thể trong thời cổ, sự xuất hiện và sự hoạt động của các chủ
thể thần thánh là tất nhiên; và rất có thể chủ thể thần thánh thể hiện sự
sống cổ còn sống động, xác thực, sinh động hơn những văn bản truyền
lại ghi chép về họ.
Với vai trò, vị trí và nhiệm vụ của họ có thể thu nhận một điều: họ
là người Thầy của Đời sống. Giảng hòa các nhà nước như Bias? Chấm
dứt các mối quan hệ xã hội và viết các cuốn luật như Solón? Là nhà
thơ, nhà tiên tri, linh mục và là một vị thánh như Orpheus? Đúng.
Chuyên môn hóa trong mọi lĩnh vực đời sống chưa chứng tỏ hết bản
chất hoạt động của họ, họ còn biết ứng dụng vào từng lĩnh vực ấy khả
năng tổng quát của mình.
Chưa hết. Sau nhiều thế kỉ, khi sự sống cổ dường như một lần nữa
xuất hiện trong thời đại của Julius Caesar, có vẻ như chủ thể thần thánh
một lần nữa lại xuất hiện. Trong giây phút, như thể sự sống mở quay lại
lần nữa, xoa dịu mọi mâu thuẫn của đời sống, Schuler viết, như thể
trong đó xuất hiện sự sống tinh túy, như thể bằng cá nhân này trích dẫn
một lần nữa tính chất thần linh cổ.
Nhưng khoảnh khắc ấy trôi qua, từ trời đất cổ không có gì quay lại
hết. Julius Caesar không phải là một chủ thể thần thánh. Sau ánh hào
quang siêu việt đem ra trình diễn trước công chúng và lịch sử là những
che giấu bẩn thỉu của cuộc đời riêng ma quỷ và đen tối của ông ta.
Bên cạnh đời sống trong sạch như pha lê và như khí ê ter của
Empedoklés và Pythagoras, đời sống của Caesar như vũng nước bùn.
Caesar chỉ là một nhân vật lịch sử lớn, nhưng không phải là một chủ
thể thần thánh, không phải là người Thầy của Đời sống. Trọng tâm đời
sống Caesar là cái TÔI cá nhân, không phải sự sống Thượng Đế.
Chủ thể thần thánh có thể và là người Thầy của Đời sống bởi vì,
như lời của Schuler, bằng cá nhân mình họ triệu tập thần linh, bởi bên
trong họ là sự sống tinh túy thể hiện, bởi từ bản chất tổng quát của họ
