“Các giới hạn không xuất từ hiện từ linh hồn - Trang tử nói - ý
nghĩa nghiêm khắc thường xuyên của từ ngữ không có trong sự sống.
Con người cá nhân đã tạo ra sự phân biệt”. “Bên phải và bên trái, bộ
phận và toàn thể, bên ngoài và bên trong, tác dụng và phản tác dụng chỉ
tồn tại đối với cái Tôi cá nhân. “Từ quan điểm đa dạng và phân biệt
nảy sinh những bộ phận khác nhau, như gan với mật, như các địa
phương khác nhau như Chu và Vũ; từ quan điểm phổ quát mọi sự vật
và thực thể là Một”. “Từ quan điểm phi cái Tôi nhìn ra, tuyệt đối
không có các sự vật. Các sự vật chỉ nhìn thấy từ quan điểm của cái
Tôi”.
Từ quan điểm của phi cái Tôi, của cái Tôi tổng thể, cái Tôi phổ
quát, không có sự phân biệt. Hai đối diện nhau. Nhưng: “Trạng thái
trong đó cái phi Tôi và cái Tôi không đối diện nhau, đấy là điểm góc
của sự sống”. “Những người cổ xưa đã đưa kiến thức của họ đến tận
điểm góc cuối cùng”. “Trong thời hoàng kim con người ngồi lặng lẽ,
và không biết nên làm gì; họ đi, nhưng không biết đi đâu; họ có đầy
thức ăn, họ hạnh phúc, họ quạt mát da thịt và dạo chơi. Đấy được gọi
là đời sống cho đến khi các thần linh xuất hiện, mang đến cho họ các
phong tục, lập ra quy tắc cho hành vi ứng xử, tổ chức các lệ đạo đức,
và bắt thế gian nhảy múa theo ý thần linh, để thần linh an ủi các trái
tim. Và từ lúc đó con người trở nên vội vã, cuống quýt, phá vỡ các
ngăn trở, tìm cách chiếm lĩnh tri thức, họ bắt đầu cãi vã, tranh luận lẫn
nhau, bắt đầu tìm kiếm lợi nhuận, cho đến chừng mọi cái không thể
dừng lại được nữa. Đấy là tội lỗi của các thần linh”.
Chừng nào sự sống là một, không cần đến quy tắc, luật lệ, sự tốt
lành; không cần đến thần linh. Sức mạnh của sự sống lớn đến nỗi con
người chỉ dạo chơi mà vẫn có đầy thức ăn và hạnh phúc. Nhưng khi các
thần linh đến, mang theo cái tốt và luật lệ, đã mang sự phân biệt đến.
Thế là sự thống nhất chấm dứt.
Người ta chia sự sống ra thành cái tốt và cái xấu, thành miền Bắc
và miền Nam, phía Đông và phía Tây. Cùng với các giới hạn, thần linh
mang đến cái Tôi, sự sở hữu, niềm đam mê, bản năng, các dục vọng cá
