aléthész. Dikaiosz là chân lí, là kẻ bản thân nó đã đúng, kẻ có cái đúng
và sở hữu cái đúng.
Bản thân nghĩa của từ này Platon đã sử dụng trong tác phẩm
Politeia, khi nói nền tảng của cộng đồng là dikaiosziin, là công lí.
Dikaiosz là cái hợp luật và đúng. Hợp nhất với trật tự thế gian. Diké, nữ
thần công lí phụ trách những hành động của con người như quan tâm
để các ngôi sao quay quanh quỹ đạo của chúng (Herakleitos).
Còn alethesz là người mà lời nói đi đôi với việc làm, bởi vậy đấy
là người thấu suốt và trong sạch. Trong dikaiosz nhấn mạnh một cái gì
đó đạo đức, còn alethesz gần như hoàn toàn hiện sinh.
Nhưng Thánh Phao lô tư duy bằng tiếng Do Thái và đối với ngài
nghĩa của từ dikaiosz là caddik. Trong từ caddik, cả hai từ Hi Lạp này
tan vào nhau như thế nào đấy, đây là một người công minh, nhưng cũng
là một người chân thực, một người không có chút giả tạo nào. Caddik,
theo các haszid, là đá nền mà thế gian ngự trên đó. ở Iran con người
đích thực mang ý nghĩa một chủ thể thần thánh, và thường xuyên được
sử dụng như một trách nhiệm của các Cha.
Theo Thánh Phao lô con người tự nhiên không thể công minh, vì
là hậu duệ của Adam. Tội lỗi là sự hư hoại nguyên sơ phá vỡ sự sống.
Trở nên tội lỗi chỉ có nghĩa ngần này: sống trong sự tan vỡ vụn ra của ý
nghĩ-lời nói-việc làm. Con người nghĩ khác lời nói ra và nói khác việc
con người làm.
“Các ngươi hãy trở thành con người đích thực” (dikaiotheszetai).
Trở thành con người đích thực cho đến tận hôm nay vẫn chưa hội tập
đủ khả năng. Phúc Âm mang đến sự giải thoát khỏi sự hư hoại, và con
người trong sự gắn bó chung thủy với Chúa Jezus có thể trở nên đích
thực.
107.
Con người đích thực sống từ sự chung thủy (hédikatosz ek piszteosz
dzeszetai - caddik beemunatho jihjeh). Pisztisz không phải là đức tin
