Lí thuyết thời lịch sử là gì? Là: một ai đấy biết hình thức hóa các
tư tưởng thời đại riêng của mình trong một mức độ như thế nào đấy.
Đơn giản hơn: trong tác phẩm của ai đấy ở mức độ như thế nào đấy, lí
thuyết thời lịch sử trích dẫn sự hiện diện quyền lực của turba.
Cần: một lí thuyết mới, ai trong mức độ như thế nào biết bước ra
khỏi sự hỗn loạn của nó và nâng bản thân nó lên cao hơn hẳn thời đại.
Người biết sử dụng tư duy theo kiểu này ở châu Âu chỉ chiếm khoảng
một phần mười giữa những kẻ biết tư duy.
Thứ lí thuyết về các tư tưởng, các khuynh hướng, các trường học,
các trường phái, những thứ mà nửa thế kỉ trước còn tỏ ra như một kết
quả to lớn, giờ đây hiện ra một cách yếu ớt và không có sức nặng.
Những nhân vật lớn đột nhiên trở nên tầm thường. Các ý tưởng quyết
định trở nên ấu trĩ. Phần lớn chỉ là những trí tuệ què quặt hoặc lầm
đường.
Các trật tự cao thượng đứng hàng đầu trở thành một sự hấp dẫn
phụ, và những cái tên người ta đã quên quay lại chiếm vị trí hàng đầu.
Nếu châu Âu thành công bước qua ranh giới của sự khủng hoảng, sẽ có
một tư duy châu Âu mới hình thành không giống với tư duy cũ nữa.
98.
Cái quyết định sức mạnh của tư duy là tại sao nó xuất hiện: để cứu vớt,
để chứng thực, làm nơi ẩn nấp, để trốn tránh, để làm giảm gánh nặng,
để thành tôn giáo, khoa học, để thay thế tôn giáo, hay nó là sự tấn công
đi về phía nền tảng cơ bản, để trả lại chính bản thân cho con người.
Giữa hai loại tư duy có một khác biệt cơ bản: trong loại tư duy đầu
tiên lời nói và hành động tách rời nhau, không hề mang chút hiệu quả
thực tế nào, còn loại tư duy thứ hai vì lời nói đi đôi với hành động, nên
mang tính chất bắt buộc.
Loại đầu tiên như một môn học kiêu kì trên trường đại học. Loại
thứ hai đòi hỏi, bắt buộc con người thay đổi đời sống của nó. Ví dụ gần
nhất cho loại tư duy đầu là Hegel và cho loại thứ hai là Nietzsche.
