MIYAMOTOMUSASHI - ĐỜI KIẾM SĨ - Trang 767

gì rồi. Ông gọi gia nhân tới truyền lệnh:
- Trồng cây cột rồi kiếm miếng ván và bút mực đem đến đây.
Nghe nói trồng cột, Sumida lo lắng ra mặt, van lạy:
- Chủ nhân tha cho, nô tài xin chừa. Từ nay sẽ về làm nghề khác.
Yajibei lắc đầu:
- Không được. Ngươi hứa nhiều lần rồi mà chứng nào vẫn tật nấy ... Lần
này ta không tha nữa.
Cột trồng ngay ven lộ, nơi đông người qua lại. Yajibei tự tay viết mấy dòng
chữ lên miếng ván:
“Tên này là Sumida, nguyên làm công cho bản nhân, phạm tội trộm cắp bị
bắt quả tang, nay trói tại đây để mọi người phỉ nhổ cho chừa. Làm tại Edo,
đường Ninh Hạ. Yajibei cẩn cáo”.
Viết xong, sai đóng lên đầu cột, trói Sumida vào để người canh giữ và cho
ăn uống trong ba ngày. Lại đích thân đem túi tiền trả cho cụ Osugi. Sau khi
hỏi han, được biết bà không phải người địa phương, bèn sai gia nhân săn
sóc:
- Juro ! Ta thấy bà già này chẳng có ai thân thích ở đây. Để bà lang thang
rồi lại bị lừa nữa cho xem. Người đưa được bà về nhà thì tốt. Tuổi cao mà
bị đánh, thật bất hạnh.
Bấy giờ Edo mới lập, trộm cắp như rươi. Nạn sứ quân tuy tạm yên nhưng
quyền lãnh chúa chưa vững, quan quân bận tâm dẹp loạn, không đủ thì giờ
tuần tiễu và trừng trị kẻ gian phi. Dân chúng phải tự vệ và đảm trách lấy an
ninh, cho nên khi bắt được đứa làm bậy, họ thường trói vào cột, kể tội để
mọi người qua lại sỉ nhục. Đối với thường phạm, đó là hình phạt phổ thông
nhất, vì thời bấy giờ không nói gì đến giới sĩ phu và kiếm sĩ, các tầng lớp
dân gian khác cũng rất trọng danh dự, rất sợ bị đàm tiếu.
Yajibei đến Edo đã hơn mười năm, khi vùng này mới lèo tèo chỉ có vài
quán xá. Nhờ trí thông minh, tài tháo vát và nhất là khéo léo mua chuộc
lòng người, ông quy tụ được một số thợ giỏi làm thủ túc, nhân thầu xây cất
cho những thương gia mới đến lập nghiệp. Công việc làm ăn phát đạt, có số
vốn khá, ông đầu tư vào việc tạo mãi đất đai, tự xây nhà bán lấy lời. Cứ thế
phất dần lên, bây giờ giàu có không phải bận tâm gì đến việc kinh doanh