chủ định chọn thời điểm chiều tà để tránh mọi mối quan tâm. Một vùng quê
vốn trù mật như lời kể của ông Bích, thì nay đìu hiu vắng lặng, nhuốm một
màu xám xịt. Đám thanh niên hoặc bỏ làng lang bạt, hoặc đã chúi vào chiếu
bạc nào đó, để lại mọi công việc cho những người già. Họ đi lại chậm chạp,
lưng còng xuống, đầy cảnh giác khi thấy người lạ từ nơi khác đến.
Men theo một cái dốc, vượt qua vài trăm mét lối mòn cỏ hai bên cao
lút đầu người, cuối cùng già Tâm và tôi cũng nhìn thấy ngôi mộ của ông
Bích. Căn cứ vào chiếc bia gỗ cắm ngay ngắn, với những hàng chữ viết rõ
ràng, thì ông Bích mất sau khi chúng tôi gặp ông tại nhà chưa đầy một
tháng. Chẳng biết khi xuống mồ, ông có còn nhớ mang theo những chuyện
mà ông đã viết trong tập hồi ký? Tôi bỗng cảm thấy buồn bã kinh khủng
với ý nghĩ bất chợt ấy.
Có ai đó vừa thắp hương lên mộ ông. Những nén hương mới cháy
được một phần ba, phả ra thứ hương thơm trầm mặc giữa một chiều tà đầy
tâm trạng. Tôi để tâm lắng nghe động tĩnh, đưa mắt nhìn ra xung quanh,
nhưng chỉ thấy um tùm cỏ lác và tiếng đàn chim sẻ chíu chít nô đùa và gọi
nhau về tổ. Tim tôi bỗng cồn lên những nhịp đập khác thường.
Già Tâm nhanh chóng giúp tôi bày đồ lễ lên một chiếc đĩa lớn mà
chúng tôi đem theo từ ở nhà. Già cẩn thận chuẩn bị cả những thứ đồ dùng
thiết yếu của người dưới âm như giày, mũ áo, vàng mã, tiền giấy. Trong ánh
hoàng hôn heo hắt, nhuốm lên cảnh vật một màu u uẩn, tôi thắp cả bó
hương, cắm lên mộ ông Bích mấy nén. Già Tâm làm theo tôi. Sau đó già
đem cắm đều lên mỗi ngôi mộ kế cận một nén. Mùi hương lan tỏa vào
không gian, khêu gợi những hồi ức xa xưa về những điều bố kể cho tôi
trong chuyến đi chơi ngày nhỏ. Theo bố, hồn người chết oan sẽ không thể
siêu thoát, mà cứ quanh quất gần nơi làng mạc, nhà cửa để đỡ thấy lạnh lẽo,
cô đơn. Nếu có nhiều người thành tâm cầu cho linh hồn ấy, thì nó sẽ dần
siêu độ. Có thể linh hồn ông Bích cũng đang luẩn quẩn đâu đây. Vậy thì
ông sẽ nhìn thấy và nhận ra chúng tôi. Liệu ông có cảm nhận được sự hối
