BÀI HỌC LUẬN LÝ
I
stanbun, 30-11-1963
Bạn Zeynep thân!
Cách đây hai ngày tôi đã nhận được thư bạn. Tôi muốn trả lời bạn ngay
lập tức nhưng ngại một nỗi thầy giáo cho nhiều bài tập về nhà quá. Chính vì
thế mà mai tôi chưa viết được dòng thư nào cả.
Dần dần bọn tôi có tình cảm với thầy giáo mới. Trong lá thư trước, tôi đã
kể cho bạn nghe chuyện chúng tôi trả lời thầy hiệu trưởng khi thầy đến
thăm chúng tôi. Sau việc đó tôi tưởng thầy sẽ giận bọn tôi và Demir lắm.
Nhưng không phải như vậy. Ngay cả tôi, trong đêm liên hoan đã làm đảo
lộn hết cả việc thầy làm, thầy cũng chẳng giận tí nào cả.
Gần đây, thầy giáo tôi có vẻ chú ý nhiều đến các bài học luân lý, đặc biệt
là các bài giảng về sự hy sinh, xả thân vì nghĩa cả. Thầy hay kể một vài câu
chuyện về các tấm gương trẻ con biết hy sinh quên mình vì một mục đích
nào đó. Kể xong, thầy thường đặt câu hỏi để chúng tôi suy nghĩ:
— Các em học được gì qua chuyện này? Chúng ta có thể rút ra kết luận
thế nào?
Bạn có biết tại sao thầy lại khoái tôi không? Bởi vì tôi hay phát biểu và
tôi rút ra những kết luận đúng theo ý của thầy. Thầy hay khen tôi:
— Hoan hô Acmét! Em nói rất đúng.
Sau đó thầy nói với cả lớp:
—Thế đấy các em ạ. Các em cũng luôn luôn có ý thức xả thân vì tổ quốc
như em bé trong câu chuyên tôi vừa kể cho các em nghe.
Nhưng có lần, trong lớp tôi đã xảy ra tranh luận. Đó là vì tôi đã chán
ngấy cái kiểu rút ra kết luận theo ý thầy. Hôm đó, chẳng hiểu sao tôi lại
muốn nói khác đi, tôi muốn nói theo ý riêng của mình.
Đại khái câu chuyện thầy kể cho chúng tôi như sau:
