MỐI TÌNH CỦA CHÀNG NHẠC SĨ - Trang 105

kiếm ra tiền và đó là những viễn ảnh của công cuộc mưu sinh của tôi bằng
những nỗ lực của riêng tôi. việc chính tôi làm ra tiền, ông đã xem như đây
là một điều căn bản thiết yếu cho một hiện hữu đáng trọng. Khi tôi về nhà
thì ông nằm trên giường. Ngày hôm trước ông đã bị ngã té và bị giải quyết
nơi chân.
Tôi nhận thấy ông có khuynh hướng hơi bình thản về các cuộc nói chuyện.
Tôi đi đến gần ông hơn bao giờ hết và lấy làm thích thú ở cái nhân sinh
quan thực tế của ông trong đời sống. Tôi có thể kể cho ông nghe nhiều nỗi
phiền muộn của tôi, một điều mà tôi chẳng bao giờ làm thế trước đây vì
một ý thức ngại ngùng do dự. Một cái gì đó mà Muoth có lần nói với tôi đã
xuất hiện với tôi và tôi lập lại điều đó với thân phụ tôi. Muoth đã nói, thực
ra thì không nồng nhiệt lắm, anh ta chỉ nghĩ rằng tuổi trẻ là thời kỳ khó
khăn nhất của đời sống và anh ta nhận thấy rằng hầu hết người có tuổi đều
thanh thản và bằng lòng hơn là bọn trẻ. Thân phụ tôi đã cười ở nhận xét ấy
và nói một cách thâm trầm:
- Tự nhiên là bọn già chúng tôi lại sống đúng cái điều trái ngược lại,
nhưng cũng có phần nào sự thực trong những gì bạn anh nói đó. Tôi nghĩ là
ta có thể rút ra một phân biệt hoàn toàn về lằn ranh giữa tuổi trẻ và tuổi
già. Tuổi trẻ chấm dứt khi tính vị kỷ không còn hiện diện, già dặn bắt đầu
khi ta sống cho những kẻ khác. Đó là những gì tôi cho là có ý nghĩa. Người
tuổi trẻ có nhiều lạc thú và nhiều phiền muộn, bởi vì họ chỉ nghĩ đến mình
mà thôi, thế nên mỗi ước vọng và mỗi ý niệm đều cho là quan trọng, mỗi
lạc thú là để được nếm trải trọn vẹn nhưng nỗi phiền muộn cũng thế nữa, và
nhiều người họ nhận thấy rằng những ước nguyện của họ không thể thành
đạt được, tức thì liền chấm dứt đời sống của họ ngay. Tuổi trẻ là thế đấy.
Tuy nhiên, với hầu hết thiên hạ, có đến một thời gian khi có những đổi thay
hoàn cảnh, khi họ sống nhiều hơn cho kẻ khác, không phải cho bất cứ lý do
đức hạnh nào, nhưng hoàn toàn một cách tự nhiên. Một gia đình là lý do
cho hầu hết mọi người. Người ta ít nghĩ về mình và những ước vọng của
mình một khi người ta có gia đình. Các người khác đánh mất tính vị kỷ của
họ trong một địa vị chịu trách nhiệm, trong chính trị, trong nghệ thuật hoặc
khoa học. Con người tuổi trẻ thì muốn chơi đùa, con người già dặn trưởng