xăm xanh biếc, cố nắm bắt lấy những đường nét lờ mờ của những vật mỗi
lúc nom một rõ nét hơn. Dù nỗi đắng cay có đè nặng lòng ta đến đâu đi
nữa, dù nỗi lo âu có giày vò trí óc ta đến thế nào thì trong giây phút ấy tất
cả đều tan biến; tâm hồn trở nên thư thái, sự mệt mỏi của thể xác sẽ thắng
nỗi lo âu của trí tuệ. Không một ánh mắt nào của đàn bà mà tôi lại không
quên khi tôi nhìn thấy những ngọn núi loăn xoăn sáng rực dưới ánh mặt trời
phương Nam, khi nhìn bầu trời xanh, hay nghe tiếng suối ầm ầm chảy từ
vách đá này qua vách đá khác.
Tôi nghĩ, những người Kôdắc đang ngáp dài ở chòi quan sát của mình có
lẽ phải moi óc đoán già đoán non rất lâu, khi thấy tôi phi ngựa không lý do
và không mục đích như thế, bởi vì trông quần áo chắc chắn họ sẽ cho tôi là
một thằng Tserkex. Thật thế, người ta đã nhiều lần bảo tôi rằng mặc bộ y
phục Tserkex mà ngồi trên mình ngựa, tôi có dáng Kabarđin hơn nhiều
người Kabarđin. Và quả thật là trong bộ quân phục chiến trận oai vệ kia, tôi
đúng như một trang nam nhi hoàn hảo: không một cái ngù kim tuyến nào
thừa, vũ khí quí giá trang trí giản dị, lớp lông trên mũ không ngắn quá mà
cũng không dài quá, nẹp đôi chân và đôi giày rất chỉnh, cái áo besmet trắng
và cái áo nẹp Tserkex màu nâu sẫm. Tôi đã nghiên cứu tỉ mỉ phương pháp
cưỡi ngựa của người miền núi và không khi nào tôi thấy mát ruột hơn lúc
nghe người ta thừa nhận rằng nghệ thuật đi ngựa của tôi là theo kiểu
Kapka. Tôi có bốn con ngựa, một cho tôi và ba con khác cho bạn bè để họ
cùng tôi phi trên những cánh đồng cho vui. Họ vui lòng nhận ngựa của tôi
nhưng không bao giờ họ đi cùng tôi. Đã sáu giờ chiều rồi, tôi mới sực nhớ
ra là đã đến giờ ăn trưa. Ngựa tôi đã mệt lử. Tôi đi lên con đường dẫn từ
Piatigorxkơ tới khu di dân của người Đức, nơi đám người tắm suối thường
đến en piquenique
. Con đường ngoằn ngoèo giữa bụi rậm và đôi khi tụt
xuống tới tận những con mương xói nhỏ, có suối chảy róc rách dưới bóng
những ngọn cỏ cao. Xung quanh là những khối đá xanh đen của các dãy núi
Bestu, núi Rắn, núi Sắt và núi Cáo nhô cao như một cái hý trường. Khi tụt
xuống tới một trong những mương xói mà thổ ngữ địa phương gọi là
Banka, tôi dừng lại cho ngựa uống nước; - giữa lúc đó trên đường xuất hiện
