gì; hai bà già, một đám trẻ con và một người Gruzi gầy đét đang ngồi
quanh đống lửa, tất cả đều rách rưới. Chẳng biết làm gì hơn, chúng tôi đành
ngồi xuống cạnh đống lửa, châm thuốc hút, và lát sau thì nước trong ấm trà
bắt đầu reo nghe thật vui tai.
- Đám người tội nghiệp! - tôi nói với ông thượng úy, tay chỉ mấy người
chủ nhà bẩn thỉu đang nhìn chúng tôi, im lặng, ngỡ ngàng.
- Lũ người u mê! - ông đáp. - Không biết ông có tin được không, họ
không biết làm bất cứ một việc gì sất, không đủ khả năng để học bất cứ một
cái gì. Dân tộc Kabarđin hay Tsetsen của chúng ta, tuy là bọn đầu trộm đuôi
cướp, đám người khốn khổ, nhưng ít ra họ còn có nhiệt huyết, còn cái lũ
này, chúng không thích vũ khí, không người nào có lấy một con dao găm
cho ra hồn. Ðúng là dân Ôxetin chính cống!
- Thế ngài ở Tsetsenia bao lâu rồi?
- Lâu đấy. Tôi đã đồn trú ở đó mười năm, với một đại đội ở pháo đài
Suối đá, ông biết chỗ ấy chứ?
- Có, tôi có nghe nói.
- Khổ lắm ông bạn ạ, cái lũ đồ tể ấy đã làm cho chúng tôi chán ngấy!
Bây giờ thì, lạy Chúa, đã đỡ hơn nhiều; chứ hồi ấy thì hễ cứ ra khỏi thành
một trăm bước là chắc chắn đã có một thằng quỷ lông lá đang rình rập ở
đâu đó, và chỉ sơ ý một tí thôi là sẽ có ngay hoặc một chiếc dây thòng lọng
thắt vào cổ, hoặc một phát đạn đập vào gáy. Lũ táo tợn ấy tài ba lắm!
- Vậy thì chắc hẳn là ngài đã gặp lắm chuyện phiêu lưu mạo hiểm? - Tôi
lên tiếng vì tính tò mò bị kích động.
- Sao lại không! có đấy...
Rồi ông vân vê bên ria mép trái, ngẩng đầu lên và suy ngẫm. Tôi khao
khát làm sao moi được ở ông một chuyện gì đó ly kỳ, - đây chính là ước
nguyện vốn có của tất cả những ai đi chu du và viết bút ký. Giữa lúc ấy thì
ấm trà bắt đầu sôi; tôi lấy ở va ly ra hai chiếc cốc dã ngoại, rót đầy trà và
đặt một cốc trước mặt ông. Ông nhấp một ngụm và nói như thể tự nói với
mình: “Chuyện thì có đấy!” Câu ông nói làm tôi chứa chan hy vọng. Tôi
biết những ông già vùng Kapka thích nói, thích kể chuyện, vì với họ đó là
