- Ông là một người nguy hiểm! - nàng nói với tôi - tôi thà chết trong
rừng dưới lưỡi dao của một tên sát nhân còn hơn là trở thành nạn nhân vì
những lời độc địa của ông... Tôi xin nói thật với ông: nếu ông nảy ra ý
muốn nói xấu tôi thì xin ông hãy lấy dao giết chết tôi đi còn hơn, - tôi thiết
nghĩ việc ấy đối với ông chả khó khăn gì.
- Chẳng lẽ nom tôi giống một kẻ sát nhân lắm ư?..
- Ông còn tệ hơn thế nữa kia...
Tôi nghĩ ngợi một lúc, rồi sau đó làm ra vẻ rất xúc động nói:
- Vâng, từ thuở ấu thơ cái phận tôi nó đã thế. Ai cũng thấy trên mặt tôi
biểu hiện những dấu hiệu của những tư chất xấu xa mà tôi không có; nhưng
người ta cứ gán cho tôi, - và thế là chúng nảy mầm. Tôi khiêm tốn - người
ta kết tội tôi là xảo quyệt; tôi trở nên thâm trầm. Tôi cảm nhận sâu sắc điều
thiện và điều ác; không một ai vỗ về tôi, mọi người đều lăng mạ tôi; tôi
đâm ra thù hằn; tôi trở nên cau có, trong khi những đứa trẻ khác thì vui tươi
và tíu tít; tôi cảm thấy mình ở trên bọn chúng, người ta lại đẩy tôi xuống
dưới. Tôi đâm ra hay đố kỵ. Tôi sẵn lòng yêu tất cả thế gian, - không một ai
hiểu tôi: và tôi nhiễm máu thù hận. Tuổi trẻ buồn thảm của tôi chỉ là một
cuộc vật lộn với bản thân và chống tất cả mọi người; sợ những lời chế giễu,
tôi đã chôn vùi những tình cảm đẹp đẽ nhất của mình ở tận đáy lòng: chúng
đã chết ở nơi ấy. Tôi nói thật - người ta không tin: tôi bèn nói dối; khi đã
biết rõ thiên hạ và tất cả những mánh khoé trong xã hội, tôi trở nên thành
thạo trong nghệ thuật sống và nhận thấy rằng những kẻ không có cái nghệ
thuật ấy sống cũng sung sướng, vì họ tận dụng được một cách dễ dàng
những món lời mà tôi cố công lắm may ra mới có. Thế là nỗi chán chường
đè nặng trong lòng tôi, - không phải nỗi chán chường có thể chữa khỏi bằng
một viên đạn súng ngắn, mà là một nỗi chán chường lạnh lùng, bất lực,
được che đậy bằng cử chỉ phong nhã và một nụ cười nhân hậu. Tôi trở
thành một kẻ tàn tật về đạo đức: một nửa tâm hồn tôi không còn nữa, nó đã
khô héo, tan thành mây khói, nó đã chết, tôi đã cắt bỏ nó rồi - trong lúc nửa
còn lại thì cứ động đậy và sống có ích cho mọi người; nhưng không ai nhận
thấy điều ấy bởi vì không ai hay biết về sự tồn tại của cái nửa đã chết của
