tính ấy của trí tuệ là đáng chê hay đang khen, nhưng nó chứng tỏ cái trí tuệ
ấy cục kỳ mềm dẻo, và khối óc ấy sáng suốt biết tha thứ điều ác ở những
nơi phải có, hay không thể tiêu diệt được nó.
Trong khoảng thời gian ấy chúng tôi đã uống cạn trà; ngựa đóng vào xe
đã lâu đang đứng run trong tuyết. Trăng nhạt dần ở phương Tây và sẵn sàng
chìm vào những đám mây đen lơ lửng trên các đỉnh núi xa, nom giống như
những mảnh rèm rách tả tơi. Chúng tôi ra khỏi nhà. Trái với lời dự đoán
của ông bạn đường, trời trở nên quang đãng và báo trước một buổi sáng
thanh bình. Phía chân trời xa các vì sao đang múa vòng, bện vào nhau
thành những hình hoa văn kỳ ảo; nhưng rồi từng ngôi đang tắt dần vì ánh lê
mình nhàn nhạt từ phương Đông đang lan rộng trên vòm trời tím sẫm và
hắt ánh hồng lên những sườn núi phủ tuyết trắng trinh tiết, núi mỗi lúc một
thêm dốc. Hai bên đường là những vực thẳm tối tăm, bí hiểm, và sương mù
cuồn cuộn, uốn mình như bầy rắn trườn xuống vực theo các nếp nhăn của
các vách đá lân cận tuồng như chúng cảm thấy sợ ánh ngày đang tới.
Trên trời, dưới đất, khắp nơi đều an bình như lòng người vào giờ cầu
kinh buổi sáng, chỉ thỉnh thoảng mới thấy một cơn gió lạnh từ phía đông
thổi tới, làm tung bờm lũ ngựa còn ướt đẫm hơi sương. Chúng tôi lên
đường; năm con nghẽo gầy giơ xương, ì ạch kéo những chiếc xe của chúng
tôi trên con đường ngoằn ngoèo đi lên núi Gút. Chúng tôi đi bộ theo sau,
lấy đá chặn bánh xe mỗi khi ngựa kiệt lực phải dừng lại; có cảm tưởng là
con đường đi lên trời, vì theo tầm mắt, người ta thấy nó đi lên, lên mãi để
cuối cùng mất hút vào đám mây đã nghỉ chân trên đỉnh núi Gút từ chiều
hôm qua nom giống như một con diều hâu đang rình mồi; tuyết kêu lạo xạo
dưới chân, không khí trở nên loãng đến khó thở, máu bốc lên đầu mỗi lúc
một nhiều, thế nhưng một cảm giác khoan khoái lạ kỳ cứ lan tỏa khắp mọi
vi ti huyết quản tôi và tôi thấy có gì vui vui như vậy là mình cao hơn nhân
thế, - một cảm giác trẻ thơ: đúng thế, nhưng khi người ta xa rời những quy
ước xã hội và tiếp cận với thiên nhiên, bất giác chúng ta trở thành con trẻ,
hồn ta rũ sạch những ý niệm đã có và lại trở thành nguyên sơ như thuở nào,
để một lúc nào đó chắc chắn lại sẽ trở về như cũ... Những ai đã có dịp đi du
