niệm gì, những ám ảnh gì đã quấy rối má tôi? Má tôi vẫn sống quay ra cuộc
đời bên ngoài và tôi phải xúc động vì thấy má tôi bỗng lạc lõng trong thâm
tâm mình. Má tôi không muốn người ta đưa mình ra ngoài nữa. Hôm ấy,
một người bạn, cô Vauthier kể cho má tôi nghe chuyện một người nội trợ,
cô ta nói nhiều quá. Tôi phải dắt cô ta đi khỏi vì má tôi đã nhắm mắt lại.
Khi tôi trở lại, má tôi bảo: “Không nên nói những chuyện ấy với người
bệnh, họ chẳng để ý gì đến cả”.
Đêm ấy tôi ở gần má tôi. Má tôi cũng sợ ác mộng như sợ sự đau đớn.
Khi bác sĩ N đến, má tôi yêu cầu: “Cứ chích thuốc cho tôi, cần bao nhiêu
thì cứ chích bấy nhiêu”. Vừa nói vừa giơ tay làm như nữ y tá đâm mũi kim
chích. “À! Cụ muốn trở nên một người nghiện thuốc xái thực sự!”. Bác sĩ
N nói thế và tiếp theo bằng giọng bỡn cợt: “Tôi có thể cung cấp a phiến cho
cụ với giá rất rẻ”. Mặt ông sa sầm lại và nói với tôi giọng gay gắt: “Có hai
điều mà thầy thuốc biết tự trọng không thể coi nhẹ được: thuốc phiện và
thôi thai”.
Thứ sáu qua đi không có chuyện gì. Thứ bảy má tôi ngủ suốt ngày.
Poupette nói: “Má nghỉ ngơi được như thế. Tốt lắm”. Má tôi thở dài: “Ngày
hôm nay má không sống”.
Khi người ta yêu đời tha thiết như vậy mà phải chết thì cơ cực quá.
Tối hôm ấy các y sĩ bảo tôi: “Cụ có thể chịu đựng được hai ba tháng nữa”.
Như vậy, chúng tôi phải tổ chức cuộc sống, phải để cho mẹ tôi quen với sự
vắng mặt của chúng tôi trong vài giờ. Hôm trước chồng dì nó qua Ba-lê,
đêm ấy nó định để má tôi một mình với cô Cournot. Cô ta sẽ đến buổi sáng,
Marthe vào lúc hai rưỡi, tôi, lúc năm giờ.
Đến năm giờ, tôi đẩy cửa vào. Mành mành đã hạ xuống, trong nhà gần
tối đen. Marthe cầm tay má tôi, má tôi nằm nghiêng bên phải, vẻ mệt nhoài,
thiểu não: vẩy mục ở mông bên trái tuột ra, nằm như thế bớt đau, nhưng
khó chịu lắm. Má tôi lo âu mà đợi Poupette và Lionel đến tận mười một
giờ, vì người ta đã quên gài dây chuông gọi vào nệm, nút chuông ở ngoài
tầm với, mẹ tôi không có cách nào gọi người làm cả. Bạn của má tôi, bà
