vào cái thùng gỗ độ chừng hai ba thau nước. Người Tàu gọi tắm là lấy khăn
dúng vào nước rồi lau mình, chứ không phải là dúng mình vào nước hay là
lấy nước dội lên mình.
Một hôm tôi mới đến Nam Kinh, trời nóng mấy người rủ nhau đi đến
nhà tắm công cộng, mỗi người phải trả 450 quốc tệ. Người ta đưa cho mỗi
người một cái khăn tắm, giống như cái khăn lau bát của mình. Ðến lúc vào
đến buồng tắm, trời ơi, thấy một cái bể tắm nước đục như nước rửa bát mà
có đến năm sau người đầy những mụn nhọt, ghẻ lở, đang hì hụp trong cái
bể ấy. Trông thấy mà rùng mình rồi, còn ai dám tắm nữa. Song người Tàu
quen như thế rồi, không cho là ghê tởm, dơ bẩn nữa.
Tính người Tàu rất cẩu thả, không có làm việc gì cho đúng hẹn. Xe hàng
hẹn đúng 6 giờ sáng chạy, thì ít ra cũng phải đợi đến 8, 9 giờ mới bắt đầu
đi. Khi có việc cần kíp đánh điện tín đi chỗ nào, tưởng chừng năm ba ngày
là chậm, thế mà phải đợi hàng tháng mới tới nơi, có khi lại không bao giờ
tới. Lúc đầu tôi mới đến Quảng Châu, liền nhờ một người bạn của Vũ Kim
Thành, trong chi bộ Quốc dân đảng, đưa đến sở bưu điện đánh cái điện tín
lên Nam Kinh hỏi một việc, chờ đến mấy ngày không thấy có tin trả lời.
Sau tôi đã lên đến Nam Kinh được hơn hai tuần lễ cái điện ấy mới đến nơi.
Xem thế thì mới biết công việc làm ăn ở sở bưu điện của Tàu hỗn độn và
cẩu thả chừng nào.
Thượng Hải, tôi thấy một người làm trong sở quan thuế nói rằng những
tiền thu vào được mười phần thì chính phủ chỉ được có ba phần là cùng,
còn thì các công chức trong sở ấy chia nhau mất cả. Một chính phủ mà
công chức làm việc như thế, thì làm gì mà không đổ nát.
Việc cá nhân đối với nhau cũng vậy, trừ khi nào người ta có những việc
quan hệ tới quyền lợi hay tiền bạc, còn thì ít khi người ta giữ đúng lời hẹn.
Trước ta thường nghe người Pháp gọi sự hàm hồ cẩu thả của người Tàu là
"Chinoiserie", thật có sang bên Tàu mới hiểu rõ cái tiếng chế nhạo ấy.
