đàm phán cứ tiếp tục trên một giả định sai. Đôi khi đối tác trước mặt bắt đầu
cảm thấy cần đặt thêm câu hỏi để tìm hiểu xem chúng ta nói không là không,
hay không vẫn là có… Thế rồi họ có thể trách thầm tại sao mãi không nói
toạc cho rồi để làm mất thì giờ của đôi bên. Trả lời sao đây?
Có lẽ chúng ta lần lữa vì nghĩ trong thâm tâm rằng nói không có khả năng
gây sốc. Bạn ạ, đối với người Tây Âu, ngay cả đối với người châu Á khác,
quan trọng là kết quả. Biết chắc là không thì hãy chấm dứt sớm cho được
việc. Còn trình bày cái không theo kiểu nào chỉ là một vấn đề hình thức như
vài ví dụ sau đây:
Chúng tôi không hài lòng với chất lượng của sản phẩm các bạn
giao lần trước.
Chúng tôi thấy giá biểu cao quá, công ty XY bán rẻ hơn, và chẳng
giấu gì bạn, nếu không có gì thay đổi chúng tôi sẽ chấm dứt buổi
họp ngày hôm nay.
Chúng tôi rất thích sản phẩm của bạn, nhưng nó không hoàn toàn
đáp ứng chức năng chúng tôi chờ đợi…
Trên đây là một số ví dụ nói không một cách rõ ràng, rành mạch, không
để chút tình cảm, đem lại cho đối tác trước mặt lời giải đáp cho những câu
hỏi họ có thể đặt ra. Và ưu điểm là cách làm như thế vừa đích xác vừa tích
cực. Nó không có tính cách chê bai âm thầm, nó đưa dữ kiện để đối tác có
thêm cơ hội sửa sai, nó sẽ không làm phật lòng, và nhất là đối tác sẽ quý
cách nói thẳng thắn, không vòng vèo hay vặn vẹo, nhất là không làm mất thì
giờ của đôi bên. Thượng sách là thế, nói thẳng, nói rõ, nói ngay, nhìn vấn đề
tích cực, không đặt tình cảm sai chỗ khi phải nói không.
Không là không, đừng để đối tác tốn công phí sức. Bạn phải luôn luôn
nhớ rằng khi họ sang nước mình, họ phải mướn khách sạn, họ xa gia đình cả
ngàn cây số, cả tháng trời. Nếu chúng ta cần một tuần, một tháng để nói
không thì chúng ta thực sự có lỗi! Dẫu sao chăng nữa, cả thế giới bây giờ đã
chọn ngôn ngữ chung nói không vừa thẳng thừng vừa vô cảm. Chúng ta
cũng phải theo ngôn ngữ chung đó thôi!
