Người Thái thì khác hẳn. Họ rất dễ mến và tuyệt đối lễ độ. Hơi một tí là
chắp tay lạy với cử chỉ kính cẩn và mắt nhìn tế nhị. Công ty tôi đã ký nhiều
hợp đồng ở Thái Lan, và mọi lần như một, tôi luôn luôn giữ thái độ thật thà.
Người Thái mà yêu mến bạn rồi thì họ đâm chủ quan bênh vực quyền lợi
của chính bạn như họ đã mắc ơn mắc nghĩa gì từ kiếp trước. Họ thường nói
với tôi: “Thương thuyết làm cái quái gì, cứ đi chơi gôn (golf) với nhau rồi về
nhà ký hợp đồng. Để cho bọn phụ tá nó lo hết, quyền lợi của phe các anh
chúng tôi đã hiểu hết rồi, anh đừng lo, hợp đồng sẽ rất cân bằng và bảo vệ cả
đôi bên, anh chớ nghi vấn hay thắc mắc điều gì, cứ chơi thoải mái…”. Và
quả thật không bao giờ người Thái có ý lừa người mà họ đã cho là bạn thực
sự. Thế là trong khi công ty của tôi bên Pháp tưởng tôi đang thương thảo thì
tôi lại đi chơi golf, và nhiều khi đi lễ bái chùa chiền với đối tác Thái, đợi đến
khi nào phụ tá Thái viết xong hợp đồng là ký. Cứ như thế mà việc vẫn xong,
golf vẫn chơi. Thái độ của các bạn Thái lại làm cho tôi thấy nghệ thuật
thương thuyết vẫn còn có cái gì đó mang tính bẩm sinh!
Người Phi Luật Tân (Philippines) thì rất lạ. Bên Phi, phụ nữ rất đông,
xem như đông hơn đàn ông rất nhiều. Bạn mà làm việc với các bà Phi thì
công việc rất chuẩn, mỗi lời hứa là một cam kết chắc như khắc trên đồng.
Thế nhưng nếu bạn “xui”, phải làm việc với đàn ông Phi thì ôi thôi, bạn hãy
bỏ cuộc cho sớm. Vì không hiểu tại sao, khó lòng biết họ đang ở đâu lúc cần
đến họ, còn điện thoại luôn luôn tắt. Họ hứa suông hứa cuội dài dài. Có lần
tôi đáp máy bay từ Paris sang tận văn phòng của anh bạn người Phi, báo
ngày tới của tôi cả tháng trước, cùng với tên khách sạn, số chuyến bay, giờ
hạ cánh… thế nhưng tới nơi tìm mãi vẫn không ra anh bạn, tới tận nhà thì vợ
nói cũng không biết rõ chồng đi đâu. Đến gần ngày tôi về anh ta mới thình
lình xuất hiện và chẳng một chút xấu hổ nói là mình quên… Tôi học được
bài học: mỗi lần sang Phi chỉ mong đàm phán với đối tác phụ nữ, vừa có
trách nhiệm vừa đúng hẹn. Và tất nhiên trong bầu không khí chuyên nghiệp!
Bên Mã Lai (Malaysia) và Nam Dương (Indonesia) thì không khí lại khác
hẳn. Hai nước này đa số dân chúng theo Hồi Giáo, và đối tác rất dễ thương,
nhẹ nhàng. Họ có ưu điểm bẩm sinh là tài ngửi thấy tiền. Không có tiền thì
họ chẳng đàm phán làm gì. Hễ có tiền là có họ, thật quá đơn giản!
