Chỉ không thể giấu được nữa. Anh phải đưa thư cho cậu. Cậu đọc xong,
không bình phẩm gì, chỉ nói:
— Thôi, muộn rồi, đi ăn cơm.
Chỉ sung sướng. Cậu đã hiểu cho anh rồi. Anh vui vẻ theo cậu mợ ngồi
vào bàn ăn.
Vú già xới cơm xong, cậu nhìn bát cơm trắng, khói nghi ngút, tỏa một
mùi thơm, bèn hỏi vú già:
— Vú già, nồi cơm hôm nay thổi bởi ai, mà trông có vẻ tốt ăn lắm.
Vú già bưng miệng, quay đi để cười.
Mợ ngớ mặt ra nhìn cậu.
Chỉ thấy cậu nói ngô nghê cũng nhếch mép.
Nhưng cậu nghiêm trang, bảo Chỉ:
— Đấy con xem, con và vú già thì cười cậu, mà mợ thì có ý ngạc nhiên.
Là vì cậu đã nói một câu bằng tiếng An nam, nhưng nó không An nam một
tý nào. Con học tiếng Pháp, con chăm về Pháp văn là phải, nhưng không nên
sao nhãng tiếng ta.
Chỉ không đáp, Cậu tiếp:
— Ta có tiếng nói riêng. Bổn phận ta là phải giữ lấy tiếng ta, vì tiếng ta
tức là tinh thần nước ta. Cậu nói nồi cơm thổi bởi ai, trông có vẻ tốt lắm, thì
cũng có thể hiểu được, nhưng người Nam mình không nghe quen. Mình phải
nói tiếng Nam theo giọng Việt Nam mới được.
Chỉ cảm động:
— Tại con học chữ Pháp, nên con hay nghĩ theo giọng Pháp.
— Con nghĩ theo giọng Pháp khi con dùng tiếng Pháp thì rất tốt. Nhưng
khi nói tiếng Nam, mà con cũng nghĩ theo thế, tức là con dịch ở tiếng Pháp.
Vậy con là ông Tây nói tiếng An nam mất rồi.
