Cái TÔI thực sống trong sự tổng quát và cởỉ mở của sự sống; nó mang
cảm giác thực tại của cái TÔI thức. Đây là dấu hiệu của sự tỉnh táo. Trong
bối cảnh này luôn luôn cần hiểu đây là sự tỉnh táo tâm lí. Những yếu tố hành
động đóng vai trò trong sự tỉnh táo là những hiện thực. Có thực. Theo ngôn
ngữ của Platon: là những ý tưởng (idea). Những hình ảnh cổ. Các thần linh.
Bởi vì thế giới hiện thực sống trong sự tỉnh táo. Hiện thực này mang tính
chất tinh thần. Bởi thế giới là tuyên ngôn tinh thần Thượng Đế. Và đời sống
có thật này thống nhất, hoàn thiện, mở và là MỘT.
Tình thế (về góc độ mang tính chất tâm lí) của thời kì sáu trăm năm trước
Công nguyên như sau: sự nhạy cảm cao độ của sự sống bị khóa lại và trở
thành tiềm thức, còn sự nhạy cảm mộng (ảo ảnh) mở về phía tối tăm mông
muội từ dưới trồi lên trên và chiếm vị trí của sự tỉnh táo. Đây là cái sau này
người ta gọi là ý thức. Và vì là sự tỉnh táo, ý thức cũng là sự nhạy cảm, bởi
mức độ cao nhất của sự sống không phải tri thức, mà là sự nhạy cảm.
Nhưng ý thức hướng về phía thế giới cảm giác không có thực, có thể nói
như sau: hướng về thế giới mộng, về ảo ảnh, về maja, là sự nhạy cảm hướng
về phía ảo ảnh.
Còn sự tỉnh táo hướng về thế giới của các ý tưởng hiện thực: là sự nhạy
cảm có liên quan và hướng đến thế giới mở. Đứng giữa mức độ, vấn đề và
sự xét đoán của ý thức và sự tỉnh táo là: maja, thế giới ảo ảnh, thế giới của
các giác quan.
Ý thức ngây ngất trong sự phù phép. Người ta có thể đặt tên sự ngây ngất
này là nghệ thuật, là sự hưởng thụ cảm giác, là công danh, là khoa học, là
thế nào cũng được. Cho dù đặt tên là gì chăng nữa, cũng không là gì khác
ngoài sự chìm đắm vào sự phù phép. Sự chìm đắm có chủ ý vào sự phù phép
này người ta gọi nó là ý thức. Mức độ của ý thức: sống- chết trong sự phù
phép.
Sự tỉnh táo trong phù phép không ngây ngất, mà là nhìn thấu suốt. Và
không ngây ngất, mà kiếm tìm sự thức tỉnh. Thế giới của sự ngây ngất và
phù phép thực ra là thế giới của aesthetics (mĩ học). Người ta sai lầm khi gọi
nó là extraverzio (sự hướng ngoại-tính chất mờ).
