Sự tồn tại không có tác dụng vỗ về. Tuyệt đối không nâng lên mà kích
động. Con người đột nhiên tin rằng nó có một khả năng mà nó không có.
Không bao giờ còn trật tự bình an, và kỉ luật, sự hài hòa, quyền lực kiềm chế
nữa. Trái lại có một sự mê sảng, say đắm, một sự gợi tưởng, và chủ nghĩa
kích động, và phép thuật, và cảm hứng ngây ngất.
3.
Bây giờ ta nói đến những nhân vật lớn của sự sống người. Một nửa nguồn
gốc của những nhân vật này, cứ cho là người mẹ, là niềm cảm hứng của
dòng nước xoáy. Hay ở nhân vật của Shakespeare, cứ cho đấy là người cha.
Một từ ngữ cơ bản: vaulting ambition. Có thể dịch là sự hãnh tiến, là bản
năng quyền lực, là kẻ nuôi mộng lớn. Các nhân vật điên rồ nhất của lịch sử
là như vậy: Richard III, Macbeth, Antonius, Caesar và Coriolanus.
Bản năng quyền lực có một logic đặc thù. "Befehlen ist Seligkeit" (Ra
lệnh là một hạnh phúc) như Goethe nói. Một sự ngây ngất không diễn tả nổi,
khi con người ra lệnh. Trở thành quyền lực. Có thể biến thành kẻ say cuồng
khi được ra lệnh.
Richard III chắc chắn biết nhiều về điều này. Macbeth còn biết nhiều hơn.
Nếu kẻ nào đứng chắn đường họ, họ giết. Nhưng nếu ai biết về vụ giết người
này, cần phải giết nốt kẻ ấy. Máu, máu. Vẫn luôn luôn có kẻ đứng chắn
đường và vẫn luôn luôn có kẻ biết một điều gì đó, vẫn luôn luôn cần sợ một
kẻ nào đó: cần phải giết tất cả. Đấy là vaulting ambition.
Giờ đây có quá nhiều kẻ đứng chắn đường và cần phải sợ quá nhiều kẻ,
bởi vậy không thể làm gì khác ngoài việc giết, giết liên tục. Đấy là bản năng
của quyền lực. Giết Duncan, nhưng vì thế, cần phải giết cả Banquot, cần
phải giết con người này bởi vậy cần phải giết toàn bộ gia đình Macduff.
Quyền lực rốt cuộc khi nào trở nên vững chắc? Đấy là vaulting ambition.
Trong màn đầu tiên của vở kịch Timon ở Athen của Shakespeare, Timon
sống trong sự điên cuồng của quyền lực, y giàu có, đầy thế lực, cai trị và ra
lệnh. Nhưng khi đánh mất gia tài, ngay phút ấy y bị tất cả mọi người bỏ rơi.
