không sợ? Không. Bởi vì hắn không biết cái gì đã xảy ra. Tôi biết và run rẩy.
Người ta không dám kéo lại gần họ sự khủng khiếp đã xảy ra. Bởi vậy họ
không sợ. Họ quên hết: đã không xảy ra cái gì. Giờ đây tôi mới hiểu tại sao
tôi cần phải sợ. Đúng là tôi đã bị bỏ rơi. Đã bị cho đi. Đúng, bị cho đi. Một
cách công khai và vĩnh viễn. Đây là nỗi đọa đày. Tôi đã bị đánh mất.
2.
Văn bản chính xác của cái năm đen tối ấy, năm năm sau tôi tìm thấy từ
các nhà thần học. Tôi cần thừa nhận điều này và vài từ ngữ như vậy nếu
muốn chính xác, và chẳng có lí do gì để tôi không như thế. Từ các nhà thần
học, và, không phải vì biết đâu có thể tìm thấy ở chỗ khác nhưng tôi đã
không tìm, mà duy nhất vì, chỉ có thể tìm thấy ở đấy.
Ở Keresztes Szent János (San ]uan de la Cruz), Ở Böhme, phần lớn và
trước tiên, chứ không phải ở ngành tâm lí học. Tôi không phải là ngườỉ theo
đạo. Nhưng một cách đặc biệt, tất cả các kinh nghiệm lớn có tính chất quyết
định trong đời tôi đều mang tính tôn giáo. Điều này cũng thế. Tôi đã tìm ra
tên của trạng thái ấy, nhận ra văn bản chính xác của nó và gìn giữ, đúng, đây
là nơi cách đây năm năm tôi đã từng qua, là điều này, ở miền ấy, nơi ấy.
Tất nhiên câu hỏi cũng do tôi tự đặt, và người khác cũng có quyền đặt câu
hỏi là tại sao tôi không đi tìm ngành tâm lí học, hay đến với khoa học, và tại
sao tên gọi, văn bản, sự giải thích và ý nghĩa của trạng thái ấy tôi không tìm
ở một nơỉ đáng tin cậy. Nguyên nhân chủ yếu như sau, tâm lí học nói chung
không biết gì về địa lí và nếu có biết về những trạng thái tương tự đều cho
rằng chúng không bình thường. Chứng loạn thần kinh, tâm lí học nói. Tôi
biết, không liên quan gì đến chứng loạn thần kinh, nhưng tôi hỏi lại: Được,
vậy không bình thường với cái gì, và cái gì là cái bình thường, khỏe mạnh?
Về điều này tâm lí học im như thóc.
Tên, ý nghĩa, và địa lí của khung cảnh (trạng thái) ấy tôi tìm thấy từ các
nhà thần học. Keresztes Szent János gọi là Noche escura del alma - Đêm
đen của linh hồn. Đề tài này ngài đã viết trong một quyển sách lớn. Cũng
như nhiều lần, tôi bắt buộc phải cho rằng, trong nhiều trường hợp quyết
