đổ vỡ đời sống của ông. Bởi vậy cuốn sách của Burton có quan hệ họ hàng
sâu sắc với sự phân tích phân tâm học hiện đại, nhất là với chủ nghĩa hiện
sinh, sự khác biệt chỉ là tác phẩm của Burton bên cạnh các triết gia hiện đại
trong sạch không gì sánh nổi và tri thức lớn hơn đến mức không thể diễn tả
nổi.
Giải phẫu sự u sầu là một văn bản thám hiểm - Burton rơi xuống địa ngục
để thanh tẩy, để giải thoát, để chữa khỏi một căn bệnh khủng khiếp - căn
bệnh có tên gọi: sự u sầu - melankolia.
4.
I turn my inside outward - ông viết hên một vị trí quan trọng trong tác
phẩm - Tôi lộn cái bên trong của tôi ra ngoài.
Bằng câu này Burton thực ra không nói điều gì khác hơn điều mà tâm lí
học hoặc chủ nghĩa hiện sinh đã nói. Ngày nay người ta cũng làm đúng như
thế: lộn ngược cái bên trong của họ ra ngoài. Hay nói cách khác: người ta ý
thức hóa cái vô thức, hợp lí hóa cái vô lí, đưa hiện sinh từ nơi ẩn náu của nó
ra ánh sáng mặt trời. Điều này không là gì khác, ngoài việc con người từ thế
giới hữu hình của các khuôn mặt bay xuống thế giới của các thực thể phi vật
chất. Chỉ có điều Burton không đặt tên nơi hạ cánh là vô thức hoặc hiện
sinh.
Hạ cánh xuống đâu? Vực sâu của Burton tuyệt vời, và sự thông thái của
nó có một không hai. Ông nói, xuống lâu đài của Psyché. Và nếu người ta
không hiểu đấy là cái gì, cần nói ngay lập tức, con người ngày nay thực ra
không hề làm điều gì khác ngoài việc bay xuống lâu đài của Psyché, họ chỉ
không biết điều đó, cũng như họ không biết rằng, lâu đài của Psyché là địa
ngục.
Ở điểm này có một điều chưa rõ, không chỉ vì sự hiểu lầm bởi từ ngữ.
Điều chưa rõ ràng này xuất phát từ chỗ, kể cả Burton, cả các nhà nghiên cứu
tâm lí học và các nhà triết học hiện sinh đều không hiểu: nghiên cứu các
tầng sâu cùa linh hồn và hiện sinh là một dạng thám hiểm tinh thần, và họ
