chơi mà vẫn, vẫn... tại sao vẫn mạnh nhất, mạnh nhất, hơn cả vua, hơn cả số
phận hay thần chết?
Bởi vì mức độ điên của sự nhập định, mức độ thứ hai mươi hai, chỉ có
Con Người đạt nổi, kẻ không bao giờ sợ hãi nữa. Không sợ: bị chết đói, bị
bỏ rơi, bị sỉ nhục, bị chê cười, hay bị hành hạ, bị khóa trái tù ngục hay bị
đánh vỡ đầu. Trong anh hề không có chút kính cẩn nào với hệ thống khen
thưởng hoặc ban phát tiền bạc. Anh hề không sợ sự chửi mắng và những
giấc mộng, không sợ những thí nghiệm, những áp phích, những súng đã nạp
đạn, không sợ sẽ chết sớm hơn thời gian phải chết.
Mức độ cao nhất của nhập định - Tarot là anh hề, kẻ không bao giờ sợ hãi
bởi bất cứ cái gì nữa. Và Arlequin - anh hề không sợ vì, như Powys viết, đứa
trẻ Pantagruel thưởng thức cảm hứng ngất ngây của đời sống không sợ sệt
và không ngượng ngùng, và không cho người khác làm phiền nó đang
thưởng thức. Những đứa trẻ Mealosaurus như thế không có nhu cầu đến cái
gọi là khoa học và sự thông thái.
Phúc thay cho những linh hồn nghèo khó, những kẻ hạnh phúc vì nghèo
khó nhưng lại có nhu cầu khao khát tinh thần, thứ tinh thần trực tiếp và
trong sạch, chứ không phải khoa học và sự thông thái. Thứ mà họ sống từ
đó, cho họ sức mạnh từ đó: sự tươi tỉnh, sáng sủa, vui tươi, khỏe khoắn, say
mê.
Tinh thần không phải là triết học và các lí thuyết. Tinh thần không phải là
tri thức và sự thông thái. Tinh thần là sự thanh bạch của thế gian, được biểu
hiện như sự vô tư, không sợ hãi, như lòng tin cậy, tình yêu thương, như sự
hồn nhiên của đứa trẻ.
Nếu ai muốn nhìn thấy sự nghèo khó trong tinh thần, hay nói đúng hơn
muốn nhìn thấy một con người sống trong nhu cầu tinh thần lành mạnh, hãy
chiêm ngưỡng Velázquez PabliIIos de Valladolid, hoặc Don Juan d'Austria,
hoặc đứa bé Hallecas, hoặc Geográfus. Rất xứng đáng để chiêm ngưỡng.
Trên những khuôn mặt này người ta sẽ nhận ra anh hề của vua Lear và
toàn bộ các anh hề của Shakespeare, cho đến tận tác phẩm Touchstone, sẽ
thấy Pantagruel, Diogenes, Till Ulenspiegel, Hodzsa Nasreddin, thậm chí sẽ
