thế gian. Ông ấy mặc một chiếc quần yếm lấm lem sơn trắng, mái tóc vàng
hoe rối bời, và đang đổ mồ hôi như tắm.
“Thực tình mà nói, bố không thường xuyên xem những tấm ảnh này đâu, vì
tất cả những gì bố thấy khi xem ảnh người chết là họ đã chết cả rồi,” bố nói.
“Bất kể là Napoleon hay mẹ ruột của bố, họ chỉ đơn giản là Người chết.”
***
Ngày hôm đó tôi biết được rằng bà nội tôi chào đời ở Ba Lan đúng vào thời
khắc đen đủi khi Hitler tiêu diệt ảo tưởng quyền lực của mình bằng cách
biến nó thành hiện thực - y nổi lên như một nhà lãnh đạo uy quyền có thiên
tài làm tiếp thị. Khi quân Đức tràn đến, bố mẹ của bà nội tôi trốn khỏi
Warsaw, kéo bà băng qua Đông Âu, và sau mấy tháng nằm gai nếm mật,
cuối cùng đặt chân đến Trung Quốc. Đó là nơi bà nội lớn lên - trong Khu
người Do Thái Thượng Hải suốt thời gian chiến sự xảy ra. Bà được dạy nói
tiếng Ba Lan, tiếng Đức cổ của người Do Thái, và tiếng Quan thoại, chịu
đựng những chứng bệnh ẩm ướt khó chịu của mùa mưa, khẩu phần ăn khắc
nghiệt, và các cuộc không kích của Mỹ, nhưng vẫn sống sót.
Sau khi binh lính Mỹ vào đến Thượng Hải đem theo tin dữ về nạn diệt
chủng, và nhiều người trong cộng đồng Do Thái bỏ Trung Quốc tản đi khắp
các ngóc ngách của thế giới, ông bà cụ cố tôi quyết định ở lại, bởi lúc này
họ đã làm ông bà chủ một hộp đêm đa ngôn ngữ phát đạt và một tiệm bán
thịt cho người ăn kiêng
. Việc này hoàn toàn hợp ý bà nội tôi, vì bà đã
đem lòng yêu ông nội, một diễn viên trong đoàn nghệ thuật hộp đêm của
ông bà cụ cố. Sau đó, năm 1956, khi mới mười bảy tuổi, bà nội tôi có mang,
buộc bà và gia đình ông nội tôi phải cấp tốc chuẩn bị lễ cưới như người ta
vẫn phải làm trong thời phong kiến nếu không muốn thiên hạ xì xầm tính
tháng đếm ngày. Tuần lễ tiếp theo sau lễ cưới, gia đình quyết định trở về Ba
Lan, để nuôi dưỡng đứa bé sắp chào đời, chùm tế bào sẽ trở thành bố tôi, ở
quê nhà của họ.
